CHÚA KHIỂN TRÁCH PHARISÊU GIẢ HÌNH
Lm M. Phêrô Khoa Lê Trọng Ngọc, Phước Sơn
Chúng ta cùng suy niệm và tiếp tục theo dõi Đức Giêsu đưa ra một loạt lời khiển trách nhóm pharisêu và luật sĩ về tội giả hình. Bảy lần (Mt 23,13-26), Luca sáu lần liên tiếp (Lc 11,42-54), Ngài nói: “Khốn cho các người, hỡi các người pharisêu và kinh sư giả hình…” Từ Hy Lạp rất khó dịch, có thể là: “Úi chà ơi! Các người kinh sư và pharisêu sống giả hình”. Đây là một từ ngữ tượng thanh mà người ta đã dịch là “khốn cho các người”. Tuy nhiên, từ này trước hết không phải là một lời chúc dữ. Đúng hơn nó diễn tả một sự đau đớn xót xa, một sự phẫn nộ, một lời ngăm đe có tính cảnh báo, khuyến cáo và báo động.
Thực vậy, Đức Giêsu buồn phiền và phẫn nộ bởi những người thuộc thành phần lãnh đạo này vừa tự mãn tự đắc, vừa quá ngoan cố và mù quáng lệch lạc. Vì thế, một khi phải bênh vực những giá trị cốt yếu nào đó, Đức Giêsu trở nên quyết liệt dù Ngài là Đấng hiền lành và khiêm nhường trong lòng; đòi hỏi họ phải lắng nghe phục thiện.
“Khốn cho các người, hỡi các người pharisêu! Đức Giêsu đã nói lời đó ở đâu? Ngài đã nói lời đó chỉ một lần hay nhiều lần? Matthêu minh nhiên cho rằng Đức Giêsu đã công bố những lời khiển trách này trước đông đảo quần chúng, trước đô hội dân chúng khắp nơi tuôn đến (Mt 23,1). Trái lại, Luca có vẻ ám chỉ, Chúa đã nói điều đó tại nhà một người pharisêu đã mời Ngài tới dùng bữa. Như chúng ta đã biết, các tác giả cổ xưa được tự do sử dụng các chất liệu lịch sử một cách phóng khoáng, khi họ ghi chép lại. Đặc biệt là các thánh sử đã sử dụng rộng rãi cách thức “gom tụ lại”. Ở đây, trong bữa ăn tại nhà ông pharisêu, có lẽ Luca đã có thể gộp lại các câu chuyện trên mà thực tế đã được kể ở chỗ khác.
Tuy nhiên, chúng ta có thể theo dõi gợi ý của thánh sử Luca đã chiêm ngưỡng một lát: Đức Giêsu đang thực thi một số sứ vụ Tông đồ cá biệt. Ngài yêu thương nhóm pharisêu. Ngài không thể không có ý định cứu giúp họ khỏi tính đạo đức giả.
Được mời đến nhà một người trong nhóm họ, Đức Giêsu hiện diện tại bàn ăn và lặp lại với người đó điều mà chắc Ngài đã công bố trước đám đông: “Các người nộp thuế thập phân về bạc hà, vân hương và đủ thứ rau cỏ, mà sao lãng lẽ công bình và lòng yêu mến Thiên Chúa (Lc 11,42), phải làm các điều này mà không được bỏ qua các điều khác”.
Chúa khuyến cáo nhóm pharisêu thường quá coi trọng những chi tiết nhỏ mọn, mà bỏ qua những bổn phận quan trọng lớn lao hơn là:
Lẽ công bình: đó là những quyền lợi của tha nhân.
Lòng yêu mến Thiên Chúa: nghĩa là những điều mang lại giá trị cho các cử chỉ bên ngoài là vì lòng yêu mến Thiên Chúa.
Tắt một lời là phải chu toàn những bổn phận nhỏ mọn cũng như những bổn phận lớn lao của mình.
“Khốn cho các người, hỡi những người pharisêu, các người thích ngồi ghế đầu trong hội đường, thích được người ta chào hỏi ở nơi công cộng” (Lc 11,43). Chúa khuyến cáo các người pharisêu về tội hay khoe khoang tự đại, háo danh, tham địa vị…” Khốn cho các người! các người như mồ mả không có gì làm dấu, người ta dẫm lên mà không hay” (Lc 11,44). Chúa cũng khuyến cáo họ về tội bưng bít giả hình như mồ mả không có gì làm dấu. “Một người trong số các nhà thông luật lên tiếng phản kháng…” Thấy thái độ bất bình của một trong nhóm luật sĩ, Đức Giêsu lại hướng về họ để khiển trách về tội mô phạm giả hình. Ngài khiển trách cả nhóm luật sĩ ba điều, nhưng đoạn Tin Mừng hôm nay chỉ ghi lại điều thứ nhất, đó là đặt gánh nặng trên vai người ta mà chính họ không động tay đến. Họ có trách nhiệm bảo toàn bộ luật, nhưng họ lại thêm thắt vào đó nhiều điều cấm kỵ tỉ mỉ, khiến trở thành gánh nặng cho người giữ luật, trong khi đó chính họ lại không tuân giữ.
Qua Lời Chúa hôm nay, Chúa khiển trách những người pharisêu và luật sĩ tội sống giả hình, kiêu căng và hiếu danh và đồng thời cũng mời gọi mỗi người chúng con luôn khiêm tốn, chân thành và ngay thẳng với Chúa, với mọi người và với cả chính mình nữa. Nguyện xin Chúa đoái thương soi sáng và phù trợ chúng con mọi nơi và mọi lúc. Amen.
