Mt 5,17-37
“SỰ CÔNG CHÍNH CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ”
Tin mừng Chúa Nhật thứ VI, Thường Niên hôm nay, thánh Matthêu thuật lại cho ta biết rất nhiều điều giáo huấn của Chúa Giêsu, trong đó lời giáo huấn đầy thâm thúy nhất dành cho các môn đệ của Ngài vẫn là phải trở nên người CÔNG CHÍNH hơn các Kinh sư và Pha-ri-sêu: “Thầy bảo cho anh em biết, nếu anh em không ăn ở công chính hơn các kinh sư và người Pha-ri-sêu thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 5, 20). Như thế, theo lối nhìn của thánh sử Matthêu, các môn đệ của Chúa Giêsu, muốn được vào Nước Trời thì điều kiện cần là phải nên công chính. Nhưng các môn đệ của Chúa Giêsu phải lên công chính bằng cách nào?
- Công chính trong việc chủ động đi làm hòa.
Người ta thường nói: “Vâng lời quý hơn của lễ”, nhưng Chúa Giêsu kiện toàn điều này cách thâm thúy hơn khi ước mong các môn đệ theo Ngài phải trở nên công chính trong việc làm hòa với anh em mình trước khi dâng lễ tiến cho Thiên Chúa: “Nếu khi anh sắp dâng lễ vật trước bàn thờ, mà sực nhớ có người anh em đang có chuyện bất bình với anh, thì hãy để của lễ lại đó trước bàn thờ, đi làm hoà với người anh em ấy đã, rồi trở lại dâng lễ vật của mình” (Mt 5,23-24).
Đối với Chúa Giêsu, người môn đệ phải là người kiến tạo hòa bình, người luôn đem bình an đến cho anh em của mình, và là người xây dựng sự hiệp nhất, thuận hòa, chứ không phải là người chạy trốn những xung đột, để đến “núp bóng” bên Chúa, bằng những của lễ tầm thường. Đến với Chúa không những chỉ bằng những lễ vật hay tế phẩm nhưng còn là một tấm lòng trong sạch, không bất hòa, không hận thù… “Ta muốn lòng nhân, chứ không cần hy lễ” (Mt 9, 13).
Thật là vô ích khi người môn đệ của Chúa đến tiến dâng hy lễ mà trong lòng còn mang nặng sự hận thù, chia rẽ, bất hòa…với anh em của mình. Do vậy, họ cần phải gột rửa những “gánh nặng” đang mang trong lòng đó để nhẹ gánh đến với Chúa dâng tiến hy lễ và được Chúa đón nhận trong tình thân thương.
Người môn đệ theo Chúa Giêsu sẽ trở nên công chính hơn các Kinh sư và người Pha-ri-sêu khi họ phải là những người tiên phong kiến tạo hòa bình, giải hòa mọi khúc mắc, và tha thứ thật lòng. Chính những thái độ sống tích cực đó của người môn đệ, sẽ quyết định giá trị của việc theo Chúa và thờ phượng Người.
- Công chính trong việc chung thủy.
Người môn đệ của Chúa Giêsu muốn trở nên công chính theo ý muốn của Ngài thì đòi hỏi họ phải có lòng chung thủy: Chung thủy trong lời nói, trong suy nghĩ và trong cả những hành động: “Anh em đã nghe Luật dạy rằng: Chớ ngoại tình. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi” (c.27).
Luật giao ước cũ cấm những hành vi bên ngoài (chớ ngoại tình), nhưng Đức Giêsu kiện toàn lề luật đó để đưa con người ta đạt đến một tầm mức cao hơn là phải tinh ròng trong tâm hồn, không thèm muốn những hành vi bất chính. Ngài muốn các môn đệ theo Ngài phải trở nên công chính bằng một trái tim tinh sạch và một sự thuần khiết ngay từ trong lòng. Lề luật đã chỉ rõ, ngoại tình là bất chính, nhưng Chúa Giêsu đưa tầm mức của lề luật cao hơn ngay từ trong ý thức của con người là khi đã thèm muốn bất chính đó thì đã là ngoại tình rồi: “Ai nhìn người phụ nữ mà thèm muốn, thì trong lòng đã ngoại tình với người ấy rồi”.
Do vậy, để có một tấm lòng tinh sạch, và để có sự chung thủy, thì người môn đệ phải làm chủ được mọi tình thế và nếu cần thì cắt đứt mọi thứ có thể làm cho họ trở nên bất chính. Chúa Giêsu đã đề nghị những quyết định hơi mạnh là chặt tay, chặt chân hay móc mắt… nếu những cơ phận này là nguyên nhân làm cho ta trở nên bất chính, thiếu sự chung thủy: “Nếu mắt phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy móc mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân bị ném vào hoả ngục. Nếu tay phải của anh làm cớ cho anh sa ngã, thì hãy chặt mà ném đi; vì thà mất một phần thân thể, còn hơn là toàn thân phải sa hoả ngục” (cc.29-30).
Tất nhiên rằng, Chúa Giêsu không đòi hỏi người ta phải hành động một cách gắt gao đến nỗi phải loại bỏ những phần chi thể như thế, nhưng phải biết làm chủ mọi tình thế, không được phó mặc các giác quan của mình cho những ước muốn thấp hèn. Cần phải loại bỏ ngay tất cả những ước muốn xấu xa đi ngược lại với sự tinh sạch ngay từ trong lòng. Có như thế, người môn đệ theo Chúa mới có thể đạt đến sự công chính trong ơn gọi, và những người sống đời hôn nhân trung thành với nhau để xây đắp hạnh phúc gia đình trong ý định của Thiên Chúa.
- Công chính trong sự thật.
Có thể nói được rằng, trong xã hội nào cũng thế, từ xưa tới nay, mối tương quan giữa người với người còn thiếu đi sự chân thành, hay thiếu đi sự thành thật, có khi người ta còn tìm cách lừa bịp nhau để thu phần “lợi” về cho mình mà quên đi đạo lý làm người. Có lẽ ở trong xã hội thời Chúa Giêsu cũng thế, người với người đã không thành thật với nhau, nên Chúa Giêsu đã đưa ra lời giáo huấn về sự trung thực hay thành thật dành cho các môn đệ của Ngài: “Anh em còn nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ bội thề, nhưng hãy trọn lời thề với Đức Chúa. Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: đừng thề chi cả. Đừng chỉ trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa. Đừng chỉ đất mà thề, vì đất là bệ dưới chân Người. Đừng chỉ Giêrusalem mà thề, vì đó là thành của Đức Vua cao cả. Đừng chỉ lên đầu mà thề, vì anh không thể làm cho một sợi tóc hoá trắng hay đen được. Nhưng hễ “có” thì phải nói “có”, “không” thì phải nói “không”. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ” (cc.33-37).
Người môn đệ theo Chúa Giêsu không những chỉ được giáo huấn để trở nên trong sự trung thành, nhưng còn được mời gọi trở nên công chính trong sự thật. Nghĩa là, họ phải nhất mực liêm khiết trong sự thật, hễ “Có” thì phải nói “có”, còn “không có” thì phải nói “không có”, không được thêm thắt điều gì làm ảnh hưởng đến đời sống công lý của mình, cũng như tha nhân (x.c.37).
Khi sống công chính trong sự thật thì không cần gì phải thề thốt. Lời thề thốt sẽ không có giá trị khi con người ta sống giả trá, coi thường lề luật của Thiên Chúa và có khi còn xúc phạm đến thánh danh của Ngài, vì có nhiều khi người ta dùng danh của Chúa để thề thốt. Chúa Giêsu cũng đề nghị “Đừng thề chi cả”: “Thầy bảo cho anh em biết: đừng thề chi cả. Đừng chỉ trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa. Đừng chỉ đất mà thề, vì đất là bệ dưới chân Người”. Lời đề nghị này của Chúa Giêsu chỉ nhằm hướng các môn đệ loại bỏ sự gian trá mà hướng đến sự tòan vẹn trong chân lý và sự thật.
Bởi thế, hãy sống trong sự thật, trở nên công chính trong sự thật…để biểu lộ người môn đệ thiết thực của Chúa Giêsu!
Minh An.
