THỨ BẢY TUẦN XXIX THƯỜNG NIÊN
Lu-ca 13,1-9
Lời Kêu Gọi Sám Hối
Cha M. Basilio Nguyễn Văn Phán, CĐTP
Chúng ta biết rằng, theo quan niệm của người Do Thái thì tất cả các điều bất hạnh đều do tội lỗi mà ra. Phúc Âm hôm nay Đức Giêsu đã kết luận một câu rất đáng sợ đối với những người thích cho mình là trong sạch và có vẻ đắc ý trên những đau khổ, tai nạn và chết chóc của người khác: “Nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông sẽ chết hết y như vậy” (c.5).
Sám hối nghĩa là gì? Trong Cựu Ước, từ ‘sám hối’ hoặc các thuật ngữ liên quan đến sám hối xuất hiện hơn một ngàn năm mươi lần. Nó thường được dịch là “sự thay đổi” hoặc “trở về”. Về mặt thần học là “để quay lưng lại với cái ác và trở về với Thiên Chúa là Đấng tốt lành”. Đây là hai điều kiện cần thiết của sự ăn năn sám hối. Ví dụ như trong sách của tiên tri Ê-dê-ki-en, đã ba lần lặp lại lời kêu gọi của Thiên Chúa đối với người dân Ít-ra-el: “Các ngươi hãy trở lại, hãy từ bỏ ngẫu tượng của các ngươi, hãy ngoảnh mặt thôi nhìn mọi đồ ghê tởm của các ngươi” (14,6); “Hãy trở lại! Hãy từ bỏ mọi tội phản nghịch của các ngươi,” (18,30); “Hãy trở lại, hãy từ bỏ đường lối xấu xa của các ngươi mà trở lại.” (33,11).
Trong Tân Ước, động từ phổ biến nhất là ‘metanoeoµ’ đã xuất hiện ba mươi lần và danh từ ‘metanoia’ cũng xuất hiện hai mươi lần. Một từ đồng nghĩa ‘metamelomai’ từng được dịch là ‘sám hối’ (Mt 21,32).
Để đi sâu hơn về những gì mà sự ăn năn sám hối muốn nói lên, Đức cha Socrates Villegas trong cuốn sách giản dị của mình, Yêu Như Giêsu (Love Like Jesus), đã có một suy tư rất hay. Ngài nói rằng tình yêu của Thiên Chúa không phải là hoa trái của sự ăn năn sám hối của chúng ta. Rằng Chúa yêu chúng ta, không phải vì chúng ta đã ăn năn tội lỗi của mình, nhưng vì Ngài muốn yêu chúng ta. Sự ăn năn là kết quả của kinh nghiệm mà chúng ta có về việc được Thiên Chúa yêu thương. Do đó, không phải sự ăn năn của chúng ta tạo ra tình yêu từ Thiên Chúa, mà là kinh nghiệm về tình yêu của Thiên Chúa đối với mình tạo ra sự ăn năn. Chúng tôi đã trải nghiệm tình yêu của Chúa trước tiên và do đó chúng tôi ăn năn tội lỗi của mình.
Một câu chuyện kể rằng, một cựu tù nhân đã bị kết án tù chung thân, anh ta đã chia sẻ rằng việc hoán cải của anh bắt đầu từ sau khi được một người đọc cho anh nghe đoạn Kinh thánh nói về Đức Giêsu bị Phong- xi-ô Phi-la-tô kết án tử hình. Anh ta nói với chính mình rằng: tôi chỉ bị tù chung thân trong khi Đức Giêsu bị kết án tử hình ngay cả khi Ngài không phạm tội gì. Sau đó, anh đã tìm vào một nhà nguyện và chiêm ngắm Đức Giêsu treo trên thập giá. Anh đã nhìn thấy khuôn mặt của mình, sự bình an tràn ngập tâm hồn và thậm chí không nói bất cứ lời phàn nàn nào ngoại trừ tình yêu của anh. Và từ lúc đó, sự hoán cải của anh bắt đầu vì anh đã trải nghiệm tình yêu và sự tha thứ của Thiên Chúa.
Thiên Chúa không tìm cách trừng phạt con người vì những tội lỗi mà họ đã phạm phải, nhưng đúng hơn, người ta đang bị trừng phạt bởi tội lỗi của chính mình. Khi làm điều gì sai, tội lỗi đó sẽ quay trở lại với họ. Chính tội lỗi trở thành hình phạt của con người. Khi làm điều gì sai, tâm hồn người ta sinh ra sự mâu thuẫn và không có bình an. Khi làm điều gì sai, người ta luôn cảm thấy có lỗi. Chúa không gây ra điều đó. Điều đó được gây ra bởi tội lỗi người ta đã phạm. Vì vậy, Chúa khẳng định với mỗi người chúng ta: Nếu bạn không ăn năn, tất cả bạn sẽ chết nhưng bạn sẽ chết không phải vì Tôi. Bạn sẽ chết vì bạn đã tự sát. Bạn sẽ chết chứ không phải vì Tôi sẽ giết bạn. Bạn sẽ chết vì bạn đã tự mời gọi sự chết vào trên cuộc đời bạn.
Đó cũng là cách diễn tả lại lời Chúa Giêsu đã nói với những người đang có vẻ hí hửng về cái chết của những người Ga-li-lê bị tổng trấn Phi-la-tô giết, cũng như những người bị tháp Si-lô-ác đổ xuống đè chết: “Nếu các ông không chịu sám hối, thì các ông sẽ chết hết y như vậy”.
Lạy Chúa, tội lỗi đem chúng con đến với sự chết, Tình yêu Chúa kêu gọi chúng con ra khỏi sự chết để đi vào cõi sống bằng con đường sám hối. Xin ban cho chúng con nếm cảm được tình yêu và lòng xót thương của Chúa để chúng con biết quay tìm về nẻo chính đường ngay, để đón nhận được ơn tha thứ của Chúa và sự sống đời đời. Amen.
