Chúa Nhật IV Mùa Chay, Năm C
ĂN NÓI LÊN ĐẲNG CẤP
(Gs 5,9a.10-12; 2Cr 5,17-21; Lc 15,1-3.11-32)
Đức Tổng Giuse Ngô Quang Kiệt
Lời Chúa hôm nay nói nhiều về việc ăn. Ăn nói lên đẳng cấp và tình trạng của con người.
Khi vào Đất Hứa, Chúa truyền cho Giosuê biết Chúa đã giải thoát Dân Chúa khỏi ách nô lệ Ai cập. Từ hôm nay họ không còn ăn những thức ăn cũ nữa. Nhưng ăn thổ sản của địa phương. Thức ăn cũ là thức ăn nô lệ. Ai cập là tượng trưng cho thế gian với tất cả vinh hoa phú quí của nó. Thức ăn của Ai cập đương nhiên là phong phú và thơm ngon. Họ có nhiều thịt và nhiều gia vị. Đặc biệt là hành, tỏi. Nhưng đó là thức ăn nô lệ. Người Do thái bị bạc đãi, bị đánh đập, bị làm tôi mọi cho người Ai cập. Để có được miếng ăn họ phải chịu nhục nhã, đau khổ. Họ không có phẩm giá. Họ không thành một dân tộc. Họ không có đất nước. Khi vào Đất Hứa, họ phải tự tay làm ra cơm bánh. Hôm ấy họ ăn gạo rang. Thức ăn đạm bạc. Nhưng là thức ăn của tự do. Của phẩm giá. Của tự hào. Của độc lập. Của dân tộc.
Bài đáp ca mời gọi ta hãy nếm thử Thiên Chúa để biết Người thiện hảo biết bao. Điều đó được thể hiện trong dụ ngôn “Đứa con hoang đàng” hoặc đúng hơn, dụ ngôn “Người cha nhân hậu”. Dụ ngôn cũng nói đến ăn. Thằng con hư hỏng cũng vì muốn ăn mà ôm hết của cải ra đi. Nó muốn ăn chơi cho thoả chí qua việc hưởng thụ hết mọi khoái lạc trên đời. Nó muốn ăn trên ngồi trốc, tự mình làm chủ lấy mình. Không lệ thuộc cha. Không sợ dư luận làng xóm. Có tiền là điều khiển được tất cả. Nó muốn ăn uống ngon lành. Tiệc tùng thâu đêm suốt sáng. Món ngon vật lạ phải nếm thử không thiếu thứ gì. Nó muốn ăn mặc thật sang trọng tươm tất. Quần là áo lụa. Để tỏ ra đẳng cấp trong xã hội. Nhưng cuối cùng nó thất bại bẽ bàng. Muốn hưởng thụ khoái lạc nhưng lại gặp đau khổ. Muốn làm chủ hoá ra lại trở thành đầy tớ. Muốn tự do nhưng buộc phải làm nô lệ. Muốn ăn uống sung sướng nhưng rồi phải đói khổ. Muốn nâng mình lên không ngờ lại bị hạ xuống. Hạ xuống thẳm sâu. Dưới bùn đen. Khi muốn ăn cám heo. Đối với người Do thái heo là vật dơ bẩn. Người Do thái không bao giờ ăn thịt heo. Vậy mà bây giờ nó còn thua kém cả con heo. Muốn được ăn cám của heo mà cũng không được. Không còn gì để ăn cuối cùng nó phải ăn năn sám hối. Quay trở về nhà cha.
Thật quá bất ngờ. Nó chỉ muốn trở về để được ăn cho đầy bụng. Không ngờ nó được ngoài sức tưởng tượng. Ra đi nó mất tất cả. Trở về nó được tất cả. Vì cha là tất cả. Cha có tất cả. Và trên hết cha cho nó tất cả. Nó biết tội lỗi của nó lớn lao nặng nề chẳng có lời nào xin lỗi cho đủ. Nhưng không ngờ cha nó đã tha thứ trước khi nó xin lỗi. Nó chưa trở về cha đã ra ngõ đợi nó. Nó chưa xin lỗi cha đã tha thứ cho nó. Nó chưa chạy lại thì cha đã chạy đến ôm nó. Nó chưa quì xuống thì cha đã hôn nó. Trái tim cha lớn lao vô cùng. Cho nó tất cả những gì nó cần thiết. Nó đang đói thì ông dọn tiệc bê béo cho nó ăn. Nó đang rách thì ông đem áo mới cho nó mặc. Dép nó mòn vẹt đứt quai thì ông thay cho nó dép mới. Nó bẩn thỉu thì ông tắm cho nó, xức thuốc thơm cho nó. Nó đang buồn thì ông thuê dàn nhạc đến giúp vui. Nó đã bị làm nô lệ thì ông bắt đầy tớ hầu hạ nó. Và giờ đây khuôn mặt sáng rỡ, áo quần sang trọng, nó ngồi chễm chệ giữa bữa tiệc thịnh soạn. Đúng tư cách thiếu gia con nhà đại gia quyền quí.
Bữa tiệc này là bữa tiệc nó hằng mong đợi. Nó đạt được tất cả ở trong nhà cha. Đó là bữa tiệc hạnh phúc. Bữa tiệc yêu thương trong tình cha đậm đà thắm thiết. Bữa tiệc thịnh soạn với bê béo rượu ngon. Bữa tiệc hoan lạc với ca múa tưng bừng. Bữa tiệc phẩm giá vì vị thế nó được nâng cao. Bữa tiệc của chủ nhân vì nó được mọi người hầu hạ cung phụng. Nhưng để ta được ngồi vào bàn tiệc ấy Thiên Chúa đã phải trả một giá đắt. Đó là Con Một Thiên Chúa đã phải chịu tội thay cho ta. Nếu ta tự ý bỏ nhà cha ra đi thì Chúa Con đã phải đau khổ từ bỏ ngai trời xuống thế xa nhà Cha dấu yêu. Nếu ta đáng phải chịu nghèo đói rách rưới thì chính Chúa Con đã tự nguyện sống cuộc đời nghèo khổ. Nếu ta đáng phải chịu hất hủi khinh miệt thì chính Chúa Con đã chịu tất cả vì ta. Người đã chịu phản bội chịu xét xử chịu hành hình vì ta. Nếu ta xứng đáng làm nô lệ thì chính Người cam tâm làm nô lệ thay ta. Nếu ta xứng đáng ăn cám heo thì Người lại nếm giấm chua mật đắng. Nếu ta đáng phải chết thì chính Người chịu chết thay ta. Người chịu tất cả chỉ vì Chúa Cha quá yêu ta, quá mong chờ ta. Nên Người phải hi sinh chịu tất cả để hoà giải ta với Chúa Cha. Để đưa ta về Nhà Cha. Để ta được ngồi vào bàn tiệc thịnh soạn Nước Trời.
Thế mà hôm nay ta vẫn còn mê mải nồi thịt và củ hành củ tỏi Ai cập. Vẫn còn muốn chiếm đoạt tài sản của Chúa Cha. Vẫn còn mê theo thế gian để được danh, lợi, thú. Mà để được thế gian thì ta phải quì xuống thờ lạy ma quỉ. Phải chịu nhục nhã nếm bụi đất, ăn cám heo.
Hôm nay, hãy biết Cha đang mong chờ ta quay trở về. Hãy biết Chúa Giêsu mời gọi ta trở về. Hãy trở về để được yêu thương. Hãy trở về để được tự do. Hãy trở về để phục hồi nhân phẩm. Hãy trở về để được hạnh phúc bên Cha yêu thương.
