NGƯỜI TÔI TỚ CỦA THIÊN CHÚA ĐI VÀO CON ĐƯỜNG KHỔ NẠN
M. Gioan XXIII Tấn, Phước Lý
Trong cuộc kiệu lá hôm nay, Hội Thánh công bố bài Tin Mừng kể lại biến cố Đức Giêsu tiến vào thành Giêrusalem trên lưng lừa (Mc 11,1-10).
Đức Giêsu đang trên đường từ Giêrikhô lên Giêrusalem, sau khi Người chữa lành cho anh Bartimê, người mù ngồi ăn xin bên vệ đường, và anh ta đi theo Người (Mc 10,52). “Đức Giêsu và các môn đệ đến gần thành Giêrusalem, gần làng Bếtphaghê[1] và Bêtania, bên triền núi Ôliu” (Mc 11,1). Khi đã có thể nhìn thấy Bêtania từ triền núi Ôliu, Đức Giêsu dừng lại. Người sai hai môn đệ đi dẫn một con lừa. Họ phải cởi dây buộc và mang nó về cho Đức Giêsu (x. Mc 11,2). Trong bối cảnh này, Mátthêu nói thêm rằng mẹ của con lừa con đang đứng cạnh nó (x. Mt 21,7). Nếu ai đó hỏi, thì họ sẽ trả lời: Chúa cần nó, và Ngài sẽ gửi lại. Người ta thường cho rằng khi Chúa Giêsu dùng từ “Chúa” (Κύριος: kyrios; x. Mc 5,19), Ngài muốn nói đến chính Ngài chứ không phải là chủ của con lừa. Máccô thuật lại cách thức (x. Mc 11,2-3), và cho thấy tính chính xác của lời tiên đoán, được thực hiện theo sự hướng dẫn của một môn đệ Chúa Giêsu. Điều này cũng bao gồm cả việc cởi dây buộc con lừa con, trong đó có lẽ Chúa Giêsu đã nhìn thấy dấu hiệu Đấng Thiên sai (x. St 49,8-12).[2]
Sau khi các môn đệ dẫn con lừa về, thì các ông đã lấy áo choàng trải lên lưng lừa, và Chúa Giêsu cưỡi lên để đi vào Giêrusalem. Nhiều người đã xúc động trước giây phút trọng đại này và tự phát bày tỏ lòng kính trọng của mình đối với Người nên họ đã trải ảo của mình trên đường (x. 2 V 9,12-13). Những người khác rải những cành lá xanh (στιβάδας: stibadas; lá cắt ra từ những cánh đồng xung quanh), Ga 12,13 nói về cành cọ). Dân chúng thì chia làm hai nhóm, nhóm đi trước nhóm theo sau. Họ hát Thánh Vịnh 118,26. Trong lễ Vượt Qua hàng năm (x. Mc 14,1), người Do Thái luôn hát sáu Thánh vịnh chúc tụng (Tv 113-118) và qua đó bày tỏ lòng tạ ơn, ca ngợi và cầu xin Thiên Chúa. Hosianna, một phiên âm của từ cùng tên trong tiếng Hy Lạp. Hosianna hoặc Hosanna trong tiếng Do Thái: הוֹשִׁיעָה נָּא [hôšîânä] là lời cầu xin hoặc tiếng reo mừng đối với Chúa hoặc một vị vua. Ban đầu là một công thức cầu nguyện có nội dung: “Lạy CHÚA, xin ban ơn cứu độ”[3] (x. Tv 118,25a). Dần dần nó trở thành một câu cảm thán khen ngợi (như “Hallelujah!”). Sau đó là sự chào đón nồng nhiệt dành cho những người hành hương hoặc một giáo sĩ Do Thái nổi tiếng. Hosanna ở mức cao nhất có nghĩa là: “Xin cứu chúng tôi, lạy Thiên Chúa Tối Cao ngự trên trời!” Trong bối cảnh lời kêu gọi được sử dụng ở đây, tất cả các yếu tố ý nghĩa khác nhau của nó có thể hòa quyện vào nhau. Lời kêu gọi “Hãy ngợi khen!” có nghĩa là quyền năng nhân từ của Thiên Chúa đến với con người và hoàn thành mọi việc, trong khi cụm từ nhân danh Chúa (với tư cách là người đại diện và đại diện của Thiên Chúa) ban đầu ám chỉ những người hành hương đến cử hành Lễ Vượt Qua. Vì vậy, đây không phải là danh hiệu Đấng cứu thế theo đúng nghĩa, mặc dù ý tưởng về Đấng cứu thế chắc chắn đã đóng một vai trò nào đó khi những người hành hương áp dụng nó cho Chúa Giêsu (x. St 49,10; Mt 3,11). Tuy nhiên, họ không công nhận Ngài là Đấng Mêsia.[4]
Vương quốc sắp đến, liên quan đến con người Đavít, là một biểu hiện niềm hy vọng Thiên sai của Con Người về việc khôi phục vương quốc Đavít (x. 2 Sm 7,16; Am 9,11-12). Nhưng sự nhiệt tình của họ là dành cho một Đấng Mêsia cầm quyền và một vương quốc chính trị – thực tế là người cưỡi lừa con một cách hòa bình chính là Đấng Mêsia được khao khát, Đấng Mêsia đau khổ mà vương quốc của Ngài đã được thiết lập vì khi Ngài đến với họ, họ vẫn có thể chấp nhận Ngài. Đối với hầu hết mọi người thời đó, khoảnh khắc hân hoan này chỉ đơn giản là một phần của lễ Vượt Qua truyền thống. Nó đưa chính quyền La Mã đến hiện trường và dẫn đến việc bắt giữ Chúa Giêsu bởi những người cai trị Do Thái. Và Chúa Giêsu vào đền thờ Giêrusalem (ἱερόν – hieron, hành lang của đền thờ, không phải vào trung tâm thánh đường (ναός – naos, x. Mc 14,58; 15,29.38). Ngài cẩn thận nhìn quanh khu vực đền thờ để xem liệu nó có phục vụ đúng mục đích như thánh ý Thiên Chúa hay không. Đây là cách Ngài thực hiện hành động thanh tẩy vào ngày hôm sau (x. 11,15-17). Vì các cổng thành đóng lại ngay trước khi mặt trời lặn, nên Chúa Giêsu cùng mười hai tông đồ đi đến Bêtania để nghỉ ngơi vào ban đêm ở đó (x. Mc 11,1a).
Tóm lại, lời Chúa hôm nay cho thấy cách thức Chúa Giêsu tiến vào Giêrusalem, nơi đó Ngài bắt đầu cuộc tử nạn và phục sinh. Ước gì khi suy niệm và cử hành các nghi thức trong Tuần Thánh, mỗi người Kitô hữu nhận ra được rằng, cuộc thương khó của Chúa Giêsu vẫn còn kéo dài cho tới ngày tận cùng của thế giới. Chúa luôn yêu thương nhân loại. Ngài chấp nhận nỗi cô đơn cay đắng, đau khổ để đem lại niềm vui và hạnh phúc cho con người.
Có lẽ không ai trong đoàn rước Đức Giêsu vào thành Giêrusalem năm đó, biết được Ngài sẽ đi vào cuộc tử nạn bằng khổ hình thập giá. Phần chúng ta hôm nay, chúng ta biết rằng, thập giá là nỗi khổ nhục, nhưng là vinh quang cho con người. Ngày xưa trong sa mạc khi dân Israel bị rắn cắn, và khi họ nhìn lên con rắn đồng thì đã được cứu. Ngày nay, với lòng tin sâu sắc khi nhìn lên thập giá, chúng ta sẽ nhận ra lòng thương xót vô biên của Thiên Chúa và nhận được ơn cứu độ. Chỉ có ơn cứu độ từ nơi Thập giá của Chúa Giêsu. Khi kỷ niệm cuộc khổ nạn và phục sinh của Chúa Giêsu, chúng ta được mời gọi học bài học khiêm nhường từ Ngài. Ngài muốn chúng ta khiêm nhường như Ngài trong tư tưởng, lời nói và hành động. Trong cuộc sống có những lúc chúng ta bị vu oan, thóa mạ, gặp gian truân sầu khổ, hãy nhìn lên tấm gương Giêsu để hoàn tất sự nghiệp đời mình như Ngài đã hoàn tất.
______________________________
[1] Bếtphaghê cách Giêrusalem chưa đầy một cây số rưỡi về phía đông nam và cách đó khoảng ba cây sô, ở phía đông của Núi Ô-liu, một sườn núi cao dài khoảng ba cây số, nổi tiếng với cây ôliu, đó là Bêtania. Tại Bêtania, điểm dừng cuối cùng trên con đường hiu quạnh và nguy hiểm từ Giêrusalem đến Giêricô (x. Mc 10,46), là nhà của Maria, Marta và Lazarô (x. Ga 11,1), nơi Chúa Giêsu thường qua đêm khi Người ở Giuđêa (x. Mc 11,11). Simon, người từng mắc bệnh phong (x. Mc 14,3-9) cũng sống ở Bêtania.
[2] X. John D. Grassmick, Markus, trong: JOHN F. WALVOORD/ROY B. ZUK (HG.), Das Neue Testament. Er klärt und ausgelegt. Bd. 4, Matthäus – Römer, Holzgerlingen 32000, 109–248, đây: 192.
[3] Xin ban ơn cứu độ – “hôšî`â nä” (tiếng Do Thái) = “Hosanna” (phiên âm ra tiếng La Tinh) trở thành một tiếng reo mừng, một lời tung hô (x. Mt 21,9; Mc 11,9; Ga 12,13).
[4] X. John D. Grassmick, Markus, trong: JOHN F. WALVOORD/ROY B. ZUK (HG.), Das Neue Testament. Er klärt und ausgelegt. Bd. 4, Matthäus – Römer, Holzgerlingen 32000, 109–248, đây: 193.
