Ngày 4-11-2022
Kỷ niệm cung hiến nhà nguyện đan viện Nho Quan
NÉT ĐẸP CỦA ĐỀN THỜ
Ez 47,1-2.8-9.12; 1Cr 3,9c-11.16-17; Ga 2,13-22
Đức TGM Giuse Ngô Quang Kiệt
Tất cả mọi người đến đây đều tấm tắc khen ngợi: nhà nguyện đẹp quá. Tuy nhiên trong khi xây dựng ngôi nhà nguyện này các vị tiền nhân không chỉ nhằm kiến tạo vẻ đẹp bên ngoài, nhưng còn nhằm chuyển tải thông điệp tâm linh. Như ý nghĩa các bài Sách Thánh ta vừa nghe.
Ezekien trình bày nhà thờ như nguồn suối ơn phúc. Tuôn chảy dạt dào đem đến sự sống sung mãn. Rửa sạch tội nhơ. Và chữa lành mọi bệnh hoạn tật nguyền. Thư Côrintô dạy thân xác con người chính là đền thờ của Thiên Chúa. Vì thế phải xây dựng trên Chúa Kitô. Trong bài Tin mừng Chúa Giêsu cho biết chính Người là Đền Thờ nên phải phá đền thờ cũ đi. Và chính Người là của lễ nên phải xua đuổi súc vật ra khỏi đền thờ.
Hoàn toàn phù hợp với Lời Chúa, cha anh chúng ta khi xây dựng ngôi nhà nguyện này cũng đã nhằm đến vẻ đẹp nội tâm đem lại sự sống thiêng liêng cho tâm hồn. Tường gạch bên ngoài mộc mạc không tô trát. Mầu sắc bên trong của chất hoàng thổ thô sơ. Tất cả để mời gọi con người, đặc biệt các đan sỹ, hướng tâm hồn lên Chúa. Những hình tượng Chúa Ba Ngôi và những bố cục nhịp ba cũng như hình thánh giá rất nhiều và rất đa dạng. Nhất là những hàng chữ ghi trên bậu cửa và những tạo hình khi lát gạch.
Những chữ Latinh ghi trên lối vào của 4 cửa hông có nguồn gốc từ quyển L’âme de tout apostolat của viện phụ JB Chautard xuất bản tại Canada năm 1912.
Video: Tôi thấy. Linh hồn là người lữ khách đi đường mệt nhọc. Nhìn thấy một dòng nước mát trong phát xuất từ Trái Tim Chúa Giêsu. Linh hồn chỉ đến được nhờ cầu nguyện.
Sitio: Tôi khát. Người lữ khách khát nước. Nhưng dòng suối lại nằm trên núi. Có rất nhiều chướng ngại. Gai góc. Đó là thói mê thế gian, lo việc đời, ngại cầu nguyện.
Volo: Tôi muốn. Tuy có nhiều khuyết điểm và khó khăn, nhưng linh hồn kiên quyết đến dòng suối cầu nguyện.
Volo tecum: Con muốn với Chúa. Nếu linh hồn cố gắng phấn đấu, Chúa sẽ trợ giúp. Và linh hồn có thể đạt tới cầu nguyện kết hợp. Như lời thánh Phaolô: “Tôi có thể làm được mọi sự trong Đấng bổ sức cho tôi” (Pl 4,13).
Vào nhà nguyện lãnh nhận đầy ơn phúc rồi, trở ra tràn đầy tâm tình cảm tạ. Vì thế trên các bậu cửa ở lối ra đều là những hàng chữ tạ ơn: Magnificat, Te Deum, Laus…
Nền nhà cũng được tính toán để trình bày ý nghĩa của nhà thờ. Có thánh giá lớn ở giữa nền nhà thờ. Nói lên Chúa Kitô phải là trung tâm của đời sống. Đó chính là lời thư Corintô dạy ta phải xây dựng trên nền tảng Chúa Kitô.
Từ ngoài cửa chính đi vào, có rất nhiều thánh giá đủ mọi hình dáng và mầu sắc tản mát khắp nơi. Có ý nói cuộc sống đức tin là cuộc sống đầy thử thách. Cuộc sống người đan sỹ là phải phấn đấu để nên một với thánh giá Chúa Kitô. Hai hình vuông lớn nằm nghiêng bao phủ thánh giá bên trong nói lên hai cuộc thành tựu trong đời đan sỹ.
Hình vuông thứ nhất ở nửa dưới nhà nguyện có thể là thành tựu đầu tiên, có lẽ là cuộc khấn lần đầu. Thánh giá bên trong đã thành hình nhưng còn nghiêng ngả. Tâm hồn đã yêu mến và kết hợp với Chúa Giêsu. Nhưng chưa được trọn vẹn.
Hình vuông thứ hai nằm sát cung thánh là thành tựu cuối cùng, có thể là khấn trọng. Thánh giá bên trong đã ngay ngắn. Trở thành một bông hoa, dù kết bằng gai. Nói lên linh hồn đã nên một với Chúa. Đã đạt tới niềm vui khôn tả của một tình yêu đã nở hoa.
Khi kết hợp nên một với thánh giá, người đan sỹ phải từ bỏ mình. Đó chính là nhờ Chúa Giêsu xua đuổi súc vật ra khỏi đền thờ tâm hồn. Súc vật đó là thú tính, là ý riêng.
Khi kết hợp nên một với thánh giá, người đan sỹ phải chết đi cho tội lỗi. Phải đóng đinh thân mình vào thánh giá. Như Chúa Giêsu đã chịu chôn táng trong mồ. Để trở thành ngôi đền thờ xinh đẹp cho Thiên Chúa ngự trị.
Ngoài nét đẹp hữu hình còn có nét đẹp vô hình. Đó là bề dày lịch sử. Mỗi lần bước vào ngôi nhà nguyện này, ta không thể không nhớ đến cha Placido Trạch, người yêu mến mầu nhiệm Chúa Ba Ngôi nên tạo nên biết bao hình tượng để hướng tâm hồn ta lên đến kết hợp với Chúa Ba Ngôi. Và cuối đời ngài thơ thẩn ra ngồi dưới các gốc cây trong vườn. Miệng cứ lẩm bẩm: O Sanctissima Trinitas. Ôi Ba Ngôi Cực Thánh. Và ngài lịm đi trong cuộc kết hợp trọn vẹn với Chúa Ba Ngôi.
Ta cũng không thể nào quên cha thánh Trưởng. Ngài luôn hiện diện trong nhà nguyện. Cầu nguyện lớn tiếng. Nói chuyện với Chúa và Đức Mẹ rất tự nhiên sốt sắng. Nhờ lời cầu nguyện liên lỉ, thánh thiện, ngài đã kéo bao ơn lành xuống cho đan viện.
Và biết bao bậc cha anh, gần đây nhất là cố Bề trên Giuse Hà tâm Sự và thày Đaminh Uý Mai trần Lâm, đã kết hợp trọn vẹn với Chúa khi tắt thở trong giờ kinh ngay trong nhà nguyện này.
Đó chính là nét đẹp tuyệt vời của ngôi nhà nguyện này. Đó chính là dòng suối ân sủng tuôn chảy tràn lan từ cạnh sườn bị đâm thâu của Chúa Giêsu. Tràn lan tới các hi sinh hãm mình của các bậc cha anh. Chảy tràn lan qua những khổ hình các ngài chịu trên trại giam Cổng Trời. Qua cuộc sống quên mình vất vả khó khăn thiếu thốn trong giai đoạn đầu thành lập đan viện. Tất cả đã được giương cao trên thánh giá Chúa Giêsu đem lại nguồn ơn phúc dồi dào cho ta.
Nếu chỉ xây dựng ngôi nhà vật chất, có lẽ ta không còn cơ hội đóng góp. Nhưng để xây dựng ngôi nhà tâm hồn, ta vẫn còn trách nhiệm tiếp tục công trình của cha anh. Xây dựng ngôi nhà nguyện thân thương cao quý và xinh đẹp này bằng những giờ cầu nguyện kết hợp với Chúa. Bằng những giờ kinh thật sốt sắng. Và nhất là bằng những hi sinh hãm mình để nên một với Chúa Giêsu trên thánh giá. Ngôi nhà nguyện sẽ ngày càng lộng lẫy xinh tươi. Vì tràn đầy dòng suối ân sủng.
