CHA TỔ PHỤ BIỂN ĐỨC THUẬN: NHÀ LÃNH ĐẠO CẨN TRỌNG
Trong cuộc sống, cẩn trọng là một đức tính cần thiết cho mọi người. Tính cẩn trọng càng cần thiết hơn đối với những người giữ vai trò lãnh đạo hay hướng dẫn người khác. Cổ nhân đã chẳng từng nhắc nhở chúng ta qua lời đúc kết quen thuộc: “sảy một li đi một dặm” là gì. Thiếu cẩn trọng không những thiệt hại bản thân mà còn gây ảnh hưởng tới nhiều người khác. Cha Tổ Phụ Biển Đức Thuận, đấng sáng lập Hội Dòng Xitô Thánh Gia đã ý thức được điều đó nên cuộc sống của ngài luôn luôn thể hiện rõ nét đức tính cẩn trọng trong mọi biến cố lớn nhỏ. Ngài trở thành người lãnh đạo tuyệt vời vì biết đặt đức cẩn trọng lên hàng đầu. Vậy “người tôi tớ Chúa” đã “áp dụng” tính cẩn trọng như thế nào trong vai trò của đấng sáng lập cũng như điều khiển nhà dòng? Trong bài này chúng ta sẽ dừng lại ở hai giai đọan quan trọng trong cuộc đời ngài: trước khi lập dòng và khi lập dòng.
- Trước khi lập Dòng
Trước khi thành lập dòng Đức Bà An Nam, cha Biển Đức Thuận là giáo sư trường chủng viện An Ninh. Ý thức về ơn gọi và sứ vụ của mình, một số môn học trong trường do ngài phụ trách được thực hiện với sự cẩn trọng cao: chịu khó dọn bài, chấm bài, cắt nghĩa kĩ càng, chuyên bề thực hành hơn lý thuyết (x. Hạnh tích cha Benoit, tr. 42). Các học trò của ngài học tiến nhanh và có ấn tượng tốt về ngài vì thế mà có những học trò nhận xét về ngài là người không bao giờ sao lãng nhiệm vụ (x. Hạnh tích cha Benoit, tr. 45).
Khi được Bề trên chỉ định trong vai trò là cha sở, ngài tiếp tục sống đức tính cẩn trọng của một mục tử khôn ngoan. Chính ngài cũng đã viết thư cho bà kế mẫu khi được bài sai đi coi xứ Nước Mặn: “ở đây hay ở đâu con cũng lấy làm tử tế luôn” (Hạnh tích cha Benoit, tr. 51).
Trong vai trò đứng đầu giáo xứ, cha Biển Đức Thuận ân cần coi sóc các con chiên của mình và chú trọng trong việc truyền giáo cho lương dân. Ngài cẩn trọng phác thảo các chương trình và tìm cách áp dụng các phương pháp hữu hiệu nhất để cho các con chiên tăng thêm lòng tin vào Chúa. Cha Biển Đức Thuận ưu tiên thực hiện các nhiệm vụ của mình bằng cách chịu khó dạy kinh bổn, năng đi thăm viếng các sở, làm thuốc cho kẻ ốm đau bất kì lương giáo, giúp kẻ nghèo khó và mở tiệc vào những dịp lễ lớn. Ngài cho xây dựng lại nhà thờ Nước Mặn với tính toán cẩn thận và hết lòng trông cậy vào ơn Chúa.
Dù ở cương vị giáo sư, quản lý hay làm cha sở, cha Biển Đức Thuận vẫn lưu tâm và thể hiện đức tính cẩn trọng trong mỗi công việc mà ngài đảm nhận. Ngài cẩn thận làm việc có trách nhiệm dù việc lớn hay việc nhỏ.
- Khi lập Dòng
Lập dòng khổ tu cho dân Việt là một việc trọng đại nhưng sẽ gặp khó khăn rất nhiều. Ý thức về điều đó, cha Biển Đức Thuận đã rất cẩn trọng trong từng việc lớn nhỏ. Ngài cầu nguyện và ấp ủ ý tưởng lập dòng trong chín năm. Suy xét kỹ càng chín chắn lâu ngày rồi mới dám mở lời xin phép đức cha, và phải xin đi xin lại nhiều lần trong vòng chín năm (x. Hạnh tích cha Benoit, tr. 106).
Cẩn trọng để tìm ý Chúa thể hiện như thế nào qua ý đức cha, đó là sự khôn ngoan cần thiết. Trong thời gian suy xét và cầu nguyện đó, ngài đã tập sống theo nếp sống trong tu luật cha thánh Biển Đức để sau này khi lập dòng ngài sẽ là người tiên phong nêu gương cho con cái của mình. Khi đã được phép thành lập dòng, cha Tổ Phụ cẩn trọng chọn đất, dựng nhà cửa rồi mới chính thức bước vào nếp sống tu: ngài gọi là “khai sinh cuộc sống mới” (Hạnh tích cha Benoit, tr. 115).
Cuộc sống nơi núi Phước Sơn những tháng năm đầu gặp nhiều khó khăn, ngài đã cẩn thận khai hoang đất để trồng khoai, sắn, chè… hầu lo cho cuộc sống tương lai không phải đi xin ăn thiên hạ. Nhà cửa thì ngài lên kế hoạch xây dựng dần dần theo khả năng chứ một lúc không xây lên một cơ ngơi đồ sộ, vì nếu xây dựng như thế thì không có khả năng chi trả. Có thể thấy ngài rất cẩn thận, chu đáo lo lắng cho con cái của mình có nhà ở, cơm ăn… để tất cả được vui sống đời đan tu.
Để từ từ đi vào cuộc sống như một thầy dòng, cha Biển Đức Thuận đã cẩn trọng đi từng bước một trong việc áp dụng luật dòng; từ việc bỏ hút thuốc đến việc bớt nói chuyện, rồi ngài xem xét thử xem có điều luật nào quá nhiệm nhặt cho môn đệ thì chế giảm tùy công ích (x. Hạnh tích cha Benoit, tr. 199). Trong cương vị bề trên, ngài không hề cứng nhắc trong việc giữ luật dòng, nhưng cũng không phải là dễ dãi mà là rất cẩn trọng khôn ngoan điều chỉnh sao cho hợp với con người trên đất Việt.
Song song với việc lo vật chất và hướng dẫn anh em bước vào nếp sống tu, cha Biển Đức Thuận còn quan tâm hướng dẫn đời sống thiêng liêng cho mọi thành phần trong cộng đoàn. Con cái của ngài đã cẩn thận ghi lại những lời huấn đức mà ngài đã dạy trong các giờ hội tối để ngày hôm nay chúng ta có tập sách qúi báu mang tên: “Lời Giáo Huấn”. Khi đọc tập sách này ta thấy đó thực là những lời dạy dỗ đầy tâm huyết và cũng là chính cuộc sống của ngài đã thể hiện ở trong đó để con cái của ngài noi theo. Ngày hôm nay, mỗi khi đọc những lời giáo huấn của cha Tổ phụ ngài mỗi chúng ta thấy như được hâm nóng lại lòng nhiệt thành để dấn thân bước đi theo Chúa. Cha Biển Đức Thuận đã rất cẩn thận trong lời giáo huấn cũng như qqui định các luật lệ trong dòng: tự mình thực hành trước rồi mới dạy dỗ và yêu cầu anh em làm theo, như thế lời nói mới có sức đánh động lòng người.
Kết:
Cha Biển Đức Thuận là một người cẩn trọng. Trong cương vị là một người lãnh đạo, ngài đã thể hiện rõ nét đức tính quan trọng này, điều đó cho thấy ngài là người lãnh đạo tài ba. Xem quả thì biết cây, Hội Dòng Xitô Thánh Gia ngày hôm nay vẫn đang lớn mạnh thêm, được như thế là nhờ cha Biển Đức Thuận đặt nền móng và ra sức vun tưới. Là con cái của cha Tổ phụ Biển Đức Thuận, chúng ta cần học tập nhân đức cẩn trọng nơi ngài từ trong suy nghĩ, lời nói và việc làm của mình, vì mỗi hành động của bản thân đều có những ảnh hưởng tới người khác.
M. Giuse Nguyễn Danh + Mai Thi
