DÂN ĐƯỢC THỪA HƯỞNG NƯỚC THIÊN CHÚA
Thứ 6, Tuần II, Mùa Chay
(Mt 21,33-43.45-46)
Lam Châu, PL
Trong Do Thái giáo, vườn nho và đặc biệt cây nho là hình ảnh biểu tượng cho hòa bình và sự bình an ngự trị trong đất nước. Vườn nho còn là hình ảnh của Israel – một dân được Thiên Chúa tuyển chọn. Lúc vườn nho bị bỏ mặc, trở nên hoang phế, đó cũng chính là hình ảnh Israel bị bao vây bởi quân thù, là lúc sự bình an bị đe dọa, nền hòa bình của xứ sở sắp tiêu tan.
Hình ảnh vườn nho và cây nho quá đỗi thân thiết với người dân Israel, nên trong bài Tin mừng hôm nay của thánh Matthêu, Đức Giêsu đã lấy hình ảnh vườn nho để nói lên sự yêu thương, quan phòng của Thiên Chúa dành cho dân Israel, cũng như chương trình cứu độ của Thiên Chúa thực hiện qua dân tộc này.
Trong bài Tin Mừng, ông chủ quan tâm đặc biệt đối với vườn nho: „Ông chủ trồng một vườn nho; chung quanh vườn, ông rào giậu; trong vườn, ông khoét bồn đạp nho, và xây một tháp canh“ (c. 33) Ông còn xây tường lũy, ngăn ngừa mọi sự tổn hại nếu có đối với vườn nho của ông. Ông chủ dành tình yêu và công sức cho vườn nho của mình rất lớn.
Sự ưu ái và tình yêu của ông chủ dành cho vườn nho, cũng chính là hình ảnh của Thiên Chúa đối với dân được tuyển chọn là Israel. Những tá điền – hình ảnh của những kinh sư và Pharisêu – họ ngồi trên tòa ông Môsê mà giảng dạy (x. Mt 23,2). Thế nhưng, họ đã chống lại quyền làm chủ của Thiên Chúa, hướng dẫn dân Israel theo ý mình, ngày càng xa rời thánh ý và chương trình cứu độ của Ngài.
Theo bài Tin mừng, quan hệ giữa ông chủ và những tá điền ngày càng trở nên xấu hơn, cứ tiệm tiến dần, cách dùng từ của Matthêu cho thấy điều đó: „Bọn tá điền…đánh người này, giết người kia, ném đá người nọ“.
Đến cả người con của ông chủ, họ cũng giết chết. Họ toa rập với nhau, cùng nhau hành động. Chính lời họ nói đã kết án cho hành động họ sắp thực hiện: „Đứa thừa tự đây rồi! Nào ta giết quách nó đi, và đoạt lấy gia tài nó!“ (c. 38).
Chính họ biết rõ người con của ông chủ, họ hành động có chủ đích, chứ không phải do nhầm lẫn hay „không biết việc họ làm“. Và ông chủ sẽ làm gì với những người tá điền này? Ông sẽ tru diệt chúng! Đức Giêsu nói tiếp với các kinh sư, biệt phái và Pharisêu đang nghe Ngài rằng: „Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi“ (c.43). Như vậy, vườn nho ở đây còn được hiểu là Nước Thiên Chúa.
Suốt chiều dài lịch sự cứu độ, Israel – dân được Thiên Chúa tuyển chọn, được sánh ví như vườn nho của Thiên Chúa: „Gốc nho này Chúa bứng từ Ai cập, đuổi chư dân lấy chỗ mà trồng“ (Tv 80,9). Ngài những mong nó sinh trái tốt, nó lại sinh nho dại (x. Is 5,2). Ngài để cho hàng dậu của vườn nho bị chặt phá, đến nỗi: „Heo rừng vào phá phách, dã thú gặm tan hoang“ (Tv 80,14).
Hình ảnh vườn nho – dân Israel – được Thiên Chúa cưu mang trong quá khứ, và từ dân tộc này, Ngài thực hiện chương trình cứu độ, nhưng Israel đã bất trung khi vi phạm giao ước. Họ đã được các ngôn sứ thay nhau đến nhắc lại, nhưng vì lòng chai dạ đá, họ đã không nghe các sứ giả của Thiên Chúa, nên ngôn sứ Isaia đã than rằng: „Thiên Chúa những mong họ sống công bình, mà chỉ thấy toàn là đổ máu; đợi chờ họ làm điều chính trực, mà chỉ nghe vẳng tiếng khóc than“ (Is 5,7).
Vì thế, Thiên Chúa sẽ lấy vườn nho – Nước Thiên Chúa – mà trao cho một dân khác biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi. „Một dân khác“ là danh từ số ít, nên không thể là „các dân nước“ hay „các dân ngoại“, mà là một tập thể, một nhóm người, đang được hình thành và phát triển, trở thành một dân lớn, dân thánh (x. Xh 19,6). Dân thánh này được hợp thành bởi tất cả những ai mang hoa trái Nước Trời, nghĩa là những người tin vào Đức Giêsu và thực thi lời Ngài dạy.
Dân mới được Thiên Chúa tuyển chọn sẽ trở nên hiệp nhất, vì họ được kêu gọi và được cứu độ. Họ làm thành một dân mới của Thiên Chúa và hiện diện trong vương quốc ấy dưới sự hướng dẫn của Đức Giêsu (x. Rm 9,25). Dân này sẽ không làm cho Thiên Chúa phải thất vọng, nhưng sẽ mang lại hoa trái mà dâng cho Ngài. Hoa trái ấy là sự công chính vượt xa sự công chính của các kinh sư và Pharisêu.
Israel đã không sinh hoa quả và đã bất tuân. Cho nên Thiên Chúa tìm một không gian mới, một dân mới, nơi đó những người được tuyển chọn lắng nghe lời dạy của Ngài và biết sinh hoa trái thiện hảo như những phúc lành mà Ngài ban cho. Theo Matthêu, hoa trái tốt được hiểu là sự sám hối, biết trở về với Thiên Chúa và sống công chính. Đây cũng chính là lời mời gọi của Thiên Chúa đối với mỗi người chúng ta trong Mùa Chay thánh này.
Cũng giống như dụ ngôn tiệc cưới, những người được mời trước tiên đã từ chối và họ cũng chẳng xứng đáng dự tiệc, nên ông chủ đã cho mời những người khác, và chính họ sẽ dự tiệc cưới với ông. Vậy, chỉ những ai đón nhận lời mời gọi của Thiên Chúa và để cho Ngài hướng dẫn đời mình, đồng thời thực thi thánh ý của Ngài, người đó mới thuộc về vườn nho là vương quốc của Thiên Chúa mà thôi. Amen.
