LỄ THÁNH MẪU THIÊN CHÚA
NGUỒN GỐC
Vào đầu tk V, có một số người không muốn nhìn nhận Chúa Giêsu là Thiên Chúa. Công Đồng Epheso được triệu tập và định tín rằng nơi Chúa Giêsu bản tính nhân loại và bản tính Thiên Chúa kết hiệp với nhau trong một ngôi vị là Ngôi Hai Thiên Chúa. Chúa Giêsu thực sự là người và cũng thực sự là Thiên Chúa. Do đó, Đức Maria không chỉ là mẹ của hài nhi Giêsu, mà còn là mẹ của Thiên Chúa nữa. Buổi tối ngày 11 tháng 10 năm 431, sau khi Công Đồng bế mạc, trên các đường phố tại thành Epheso, giáo hữu đã đốt đuốc rực trời, cung nghinh ảnh Đức Trinh Nữ Maria và cất tiếng tung hô Mẹ với tước hiệu Mẹ Thiên Chúa.
ĐỨC MARIA LÀ MẸ THIÊN CHÚA (Lc 2, 16-21)
I. Ca dao Việt Nam có câu : “Mồ côi khổ lắm ai ơi, đói cơm ai biết lỡ lời ai bênh”. Người ngày nay ‘mồ côi’ nhiều kiểu, kiểu nào cũng khổ. Nhất là mồ côi mẹ, “mồ côi cha ăn cơm với cá, mồ côi mẹ lót lá mà nằm!” (một người con mất cha vẫn còn sung sướng, còn được “ăn cơm với cá”; ngược lại, nếu bị mất mẹ, thì khổ sở cùng cực vì phải “lót lá mà nằm”). Kinh Thánh cho chúng ta biết chúng ta có Đức Maria là Mẹ chúng ta. Có ‘Mẹ’, không còn gọi là ‘mồ côi’.
II. Đức Maria là Mẹ chúng ta như thế nào ? Từ trên Thánh Giá, Chúa Giêsu đã trao Đức Maria cho chúng ta qua thánh Gioan (x. Ga 19,27). Sứ vụ Đức Maria làm Mẹ của Chúa Giêsu cũng đã được Kinh Thánh nói đến, đặc biệt trong đoạn cuối Tin Mừng hôm nay (Lc 2,16-21), thánh sử Luca tế nhị ám chỉ thiên chức “Mẹ” của Đức Maria khi ngài kể lại biến cố Hài Nhi chịu phép cắt bì theo luật Do Thái và được đặt tên là Giêsu. Tên của Hài Nhi nói lên sứ mệnh của Người, đồng thời nói lên sứ vụ của Đấng cưu mang và nuôi dưỡng Người.
Hài Nhi được đặt tên là “Giêsu”, đó là tên mà sứ thần đã đặt, trước khi Hài Nhi thành thai trong lòng mẹ. “Giêsu” có nghĩa “Thiên Chúa là ơn cứu độ”, hoặc “Thiên Chúa cứu độ”. Các ngôn sứ trong Cựu Ước đã nói về chương trình này, nhất là ngôn sứ Isaia, trong viễn tượng gồm những gì Thiên Chúa sẽ thực hiện cho con người; các ngài chưa hiểu đầy đủ ý nghĩa chương trình của Thiên Chúa trong danh xưng Giêsu.
Khi truyền tin, sứ thần Gabriel đã thông chuyển cho Đức Maria sứ điệp của Thiên Chúa về chương trình đó : “Này đây, bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai và đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao cả, và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao. Đức Chúa là Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngai vàng Vua Đa vít, tổ tiên Người. Người sẽ trị vì nhà Gia cóp đến muôn đời, và triều đại của Người sẽ vô cùng vô tận”.
Thiên Chúa muốn tái tạo một nhân loại mới, một triều đại mới và vĩnh cửu trong chính lịch sử của nhân loại : Người đã chọn một không gian và thời gian là đất nước Do thái, và nhất là để khởi sự thực hiện ơn cứu độ cho con người, Người đã chọn một con người cụ thể sống động là Đức Maria. Xưa, nguyên tổ Ađam Eva đã đánh mất con người toàn diện mình; nay, trong con người Giêsu, Thiên Chúa tái tạo con người theo mẫu mực của Ngôi Lời nhập thể.
Thiên Chúa tiền định chương trình cứu độ và đích thân thực hiện chương trình ấy bằng cách đến với con người. Thiên Chúa đã chọn cho mình một bà mẹ trần gian, Người thầm lặng và khiêm tốn đến trong lòng của bà mẹ trần gian. Bà mẹ trần gian này là Đức Trinh Nữ Maria.
Từ sau khi được sứ thần truyền tin và cả trước đó nữa, Đức Maria hằng chiêm niệm chân lý và vẻ diệu kỳ trong chương trình cứu độ của Thiên Chúa. Do đó, lúc sứ thần trình bày chương trình của Thiên Chúa, Đức Maria đã sẵn sàng chấp nhận và thi hành ý Chúa. Ghi nhớ và chiêm ngưỡng ân sủng của Thiên Chúa ban, Đức Maria càng nhận ra mức độ bao la của tình yêu Thiên Chúa, Đức Maria càng muốn đáp trả một cách quảng đại hơn. Đức Maria không tự mãn với vai trò làm Mẹ Thiên Chúa, nhưng Đức Maria càng nhận rõ hơn tình thương Chúa dành cho “phận nữ tỳ hèn mọn”. Nhờ đó, từng giây phút trong cuộc đời, Đức Maria hết lòng “ngợi khen Đức Chúa” và “thần trí hớn hở vui mừng” khi thấy chương trình cứu độ của Đức Chúa đang được thực hiện.
III. Đức Maria cưu mang Thiên Chúa trong lòng và cống hiến Thiên Chúa cho nhân loại, đó là một ý nghĩa của tước hiệu Mẹ Thiên Chúa. Phong cách của Đức Maria, trước sau vẫn âm thầm khiêm tốn nhận mình là “phận nữ tỳ hèn mọn”. Đây là một vinh dự cho con người, cho mỗi người chúng ta. Đồng thời, đây cũng là gương mẫu cho con người chúng ta phải phản tỉnh xét lại lối sống của mình, và nhất là phân định các hồng ân Thiên Chúa ban để không ngừng tín thác và tạ ơn Người.
Thật bất nhân bất hiếu khi ai đó không muốn làm “phận nữ tỳ hèn mọn”, nhưng muốn loại bỏ Thiên Chúa ra khỏi cuộc sống. Bí quyết để Đức Maria sống khiêm nhượng và sẵn sàng chấp nhận mọi hy sinh, dù phải dâng hiến chính Con của Mẹ cho Thiên Chúa và nhân loại, là vì Đức Maria luôn chiêm niệm sự khiêm nhượng của “Đấng vốn dĩ là Thiên Chúa, mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nên đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế” (Pl 2,6).
Chúng ta chiêm ngắm Chúa Giêsu Thánh Thể, để tìm lại bài học mà Đức Maria đã thực hành, nhờ đó chúng ta nhận ra “phận hèn mọn” của mình, và không ngừng ca vang Lòng Chúa Thương Xót. Và không quên luôn ca tụng Đức Maria bằng lời kinh Ave Maria để tôn vinh Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa và là Mẹ mỗi chúng ta.
