THỨ NĂM TUẦN X THƯỜNG NIÊN
Mát-thêu 5,20-26
Đức Công Chính Của Người Môn Đệ
Cha M. Basilio Nguyễn Văn Phán, CĐTP
Tin Mừng hôm nay Chúa Giêsu dạy các môn đệ về sự công chính cần phải có. Ngài đòi hỏi nơi các môn đệ phải trở nên công chính hơn các kinh sư và những người Pha-ri-sêu và sự công chính đó cụ thể trong bài Tin Mừng hôm nay diễn tả là ‘đừng giận ghét.’
Là một con người ai cũng phải có hỉ, nộ, ai, cụ, ái, ố, dục. Vì thế không thể không có tức giận. Và nó như một bản năng, một khuynh hướng của con người tự vệ hay chống lại ai đó đã làm tổn thương đến mình, thậm chí một đứa trẻ còn đỏ hoẻn cũng đã có những phản ứng như giận hờn với điều nó không muốn. Và qua quan sát cũng cho thấy có nhiều cách bộc lộ sự tức giận khác nhau nơi mỗi người, có người phản ứng bằng cách kìm nén hay sa sầm nét mặt, hoặc bỏ đi; Có người thì nổi cơn tam bành và lành làm gáo vỡ làm muôi; Nhưng kẻ ở kèo trên thì dường như sẵn sàng bộc lộ với người dưới, còn những kẻ ở kèo dưới thì ngậm bồ hòn làm ngọt nhưng về tới nhà thì mắng chó chửi mèo… nói chung là cách này hay cách khác không thể không có nóng giận xẩy đến trong mỗi con người. Có tư tưởng cho rằng: Một người tức giận với lý do đúng đắn, chống lại đúng người, đúng cách, đúng lúc và đúng thời điểm trong khoảng thời gian ngắn thì xứng đáng được khen ngợi. (không nhớ nguồn).
Ta thấy trong Tin Mừng có nhiều lần Chúa Giêsu cũng từng nổi giận; khi dân chúng biến đền thờ thành một khu chợ; Khi các kinh sư và người Pha-ri-sêu coi trọng luật ngày Sa-bát hơn là người đàn ông bại liệt cần được chữa lành, Ngài nổi giận với họ. Thậm chí Ngài còn mắng các kinh sư và những người Pha-ri-sêu là những đồ giả hình và những lời nặng nề trách móc như: khốn cho các ngươi, khốn cho các ngươi hỡi các kinh sư và những người Pha-ri-sêu được lặp lại nhiều lần. (x. Mt 22–23). Quả thật, trong cuộc sống, sự tức giận như là một bản năng, như là một người bạn luôn đồng hành với con người và sẽ nhảy bổ nên trong tình huống mà người ta thấy bất an hoặc bất công nhất. Thế nhưng, sau cơn nóng giận, người ta lại cảm thấy một cái gì đó như là tội lỗi. Tuy nhiên như ta đã biết, để cấu thành một tội không phải chỉ nằm ở phần cảm giác, hay ở sự nóng nảy nhất thời không làm chủ được con người của mình (mặc dù nóng giận quá cũng có thể để lại hậu quả xấu rất đáng tiếc), nhưng để hình thành một tội về luân lý đòi hỏi con người ta phải ở trong trạng thái tỉnh táo, không bị tác động bởi ngoại lực và hoàn toàn tự do muốn làm điều xấu. Như vậy, chỉ cảm thấy một cái gì đó không bao giờ là một tội lỗi trong chính nó. Một cảm giác nảy sinh trong con người một cách tự nhiên. Đôi khi ta không thể ngăn mình cảm thấy tức giận, ghen tuông, buồn chán, ham muốn, tự hào hay chán nản. Những cảm giác này đến và đi, và người ta không thể khiến chúng biến mất thông qua một hành động ý chí tuyệt đối. Chúa Giêsu hiểu điều này, Ngài hoàn toàn không lên án nó vì Ngài đã là con người và đã từng nổi giận.
Điều Chúa nói đến trong Tin Mừng hôm nay không phải là cảm giác tức giận vì chúng ta không kiểm soát được nó. Đó không phải là sự tức giận mà Ngài đối xử với những người trong đền thờ, với các kinh sư và người Pha-ri-sêu và những người khác. Nhưng Ngài đang nói về sự giận ghét mà ta đang cưu mang trong lòng đối với anh chị em của mình. Bởi vì sự tức giận ích kỷ này nuôi dưỡng một mối hận thù âm ỉ và cơn thịnh nộ có thể bùng phát bất cứ khi nào có cơ hội. Nói như bài thơ ‘Đi đi em’ của Tố Hữu: “Nuôi đi em, cho đến lớn, đến già / Mầm hận ấy trong lồng xương ống máu, / Để thêm nóng mai kia hồn chiến đấu / Mà hôm nay anh đã nhóm trong lòng.”
Đó là một sự tức giận được nuôi dưỡng, mở rộng, phát triển qua nhiều thời gian. Chúa Giêsu đã lên án hành động tức giận này. Và Ngài kêu gọi các môn đệ phải công chính hơn các kinh sư và những người Pha-ri-sêu, bởi họ là những nhà thông luật và muốn giải quyết mọi vấn đề tranh chấp thù hận và giận ghét theo lề luật cũ; ‘mắt đền mắt, răng đền răng’. Nhưng các môn đệ của Chúa Giêsu có một luật vượt xa những luật công bằng đó là luật bác ái và tha thứ. Quả thật, chỉ có một thứ thuốc giải độc của căn bệnh giận ghét, đó là lòng xót thương và sự tha thứ xuất phát từ một trái tim cảm nhận được tràn đầy tình yêu và ơn tha thứ của Thiên Chúa. “Xin tha tội cho chúng con như chúng con cũng tha cho những người đã mắc lỗi với chúng con”; “Hãy có lòng thương xót như Cha trên trời là Đấng thương xót” (Lc 6,36). Hãy làm hòa với đối phương lúc còn đang đi dọc đường; hãy về làm hòa trước rồi mới đến dâng của lễ. Đó là điều mà Thiên Chúa đã nói: “Phúc cho những ai có lòng thương xót thì họ sẽ được Thiên Chúa xót thương, và phúc cho những ai xây dựng hoà bình vì họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa” (Mt 5,7.9).
Sau hết, muốn kìm hãm được cơn nóng giận để không dẫn đến giận ghét và thù hận. “Hãy đến và học cùng Chúa Giêsu vì Ngài hiền lành và khiêm nhường trong lòng” (Mt 11,29).
Ý thức mình là tội nhân trước mặt Chúa, tìm cách đối thoại và khôi phục mối quan hệ tốt với đối phương bằng việc cởi mở, gặp gỡ và cùng cầu nguyện, cùng nhìn lên Chúa, xin Ngài giải thoát ta khỏi những hơn thua không đáng có để làm ta xa lánh nhau và cũng xa cách Thiên Chúa vì lòng trĩu nặng hận thù.
Lạy Chúa xin giúp chúng con hiểu biết và siêng năng học hỏi Lời Chúa để chúng con được bình an và biết làm cho mình trở nên công chính bằng giới luật mới, giới luật của tình yêu, của bác ái và tha thứ, như Chúa đã tha thứ và yêu thương con người yếu hèn của chúng con. Amen.
