THỨ SÁU TUẦN V MÙA PHỤC SINH
Gio-an 15,12-17
Điều Răn Của Chúa Giêsu
Cha M. Basilio Nguyễn Văn Phán, CĐTP
Lời Chúa hôm nay nối tiếp diễn từ về giới răn yêu thương của Chúa Giêsu. Tin Mừng hôm qua, Chúa Giêsu kêu gọi các môn đệ hãy ở lại trong tình yêu của Ngài bằng cách giữ giới răn của Ngài. Hôm nay Ngài mạc khải cho các môn đệ biết giới răn của Ngài là: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (c.12).
Tất cả chúng ta đều biết rằng Thiên Chúa đã ban tặng giới răn yêu thương trong Cựu Ước là: “Ngươi phải yêu người đồng loại như yêu chính mình” (Lv 19,8) và Chúa Giêsu đã nhắc lại một cách chính xác trong các diễn từ của Ngài ở Tin Mừng theo thánh Mát-thêu 19,19; 22,39. Nhưng trong Tin Mừng theo thánh Gio-an hôm nay, Chúa Giêsu nhấn mạnh như một mệnh lệnh, “Điều Thầy truyền dạy anh em là hãy yêu thương nhau” (c.17). Điều đề cập tới ở đây là ‘tình yêu’ là cái gì đó tự nguyện chứ đâu thể áp đặt như một mệnh lệnh. Không ai có thể bắt buộc người khác phải yêu mình được. Vì tình yêu là tiếng nói của con tim, chỉ có kịch nghệ người ta có thể giả vờ yêu ngoài mặt, chứ yêu thật thì không thể ép buộc được. Thế mà ở đây Chúa Giêsu lại truyền như một mệnh lệnh là ‘anh em hãy yêu thương nhau’.
Điều này cho ta thấy rằng cái tình yêu mà Chúa Giêsu đang đề cập ở đây không còn là dựa trên sự rung cảm của con tim nữa. Không phải nằm ở chỗ thơ ca như Xuân Diệu diễn tả: “Nó ru hồn ta bằng nắng nhạt, bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu” nữa. Mà tình yêu ở đây là sự lựa chọn giữa sống và chết, giữa cứu độ và sự huỷ hoại mãi mãi. Vì thế nó đòi hỏi cả sự rung cảm của con tim kết hợp của lý trí, ý chí để yêu. Vì không còn là yêu cái mình thích nữa mà yêu cả kẻ thù. Đó chính là giới răn ‘YÊU’ mà Chúa Giêsu muốn trao cho các môn đệ, không phải yêu để mà yêu, yêu theo cảm tính, yêu theo sở thích mà là ‘Yêu Như Chúa Yêu’ và yêu những gì mà Thiên Chúa Yêu.
Yêu là cứu sống và không yêu thì đồng nghĩa với sự huỷ diệt. Morton Kelsey, một tác giả và là nhà tâm lý tôn giáo học, trong cuốn sách của mình có tựa đề ‘Đặt trái tim của bạn vào món quà tuyệt vời nhất. Sống nghệ thuật của tình yêu Kitô giáo’ đã viết:
Nếu chúng ta yêu thương, chúng ta tạo ra, chữa lành và giải phóng nơi những người xung quanh chúng ta một sức mạnh hiếm khi thất bại. Nếu chúng ta không yêu, chúng ta gia nhập lực lượng của ác thù và tên huỷ diệt, hậu quả như thể chúng ta đang kích hoạt một khẩu súng máy vào một đám đông không phòng thủ. Nếu chúng ta yêu, chúng ta bước vào vòng tròn của cuộc sống rất sáng tạo của Thiên Chúa. Nếu chúng ta không yêu thương, không có lòng trắc ẩn và thể hiện tình yêu bằng hành động, thì chúng ta bước vào dự án của ác tà đang hủy diệt thế giới chúng ta đang sống. Thật là một trách nhiệm vĩ đại mà Thiên Chúa và cuộc sống đã đặt vào những bàn tay của chúng ta. (trg. 106).
Chính trên lập trường trách nhiệm này mà Chúa Giêsu đã đưa ra tiêu chuẩn để khẳng định tình yêu của các Kitô Hữu là “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (c.12). Đến đây thì ta nhận thấy sự khác biệt rất lớn giữa giới răn yêu thương trong Cựu Ước là “yêu người đồng loại như chính mình”. Nhưng với giới răn mới của Chúa Giêsu thì, tình yêu không còn dựa vào tiêu chuẩn của bản thân, của cá nhân con người nào, mà dựa trên tiêu chuẩn tình yêu của chính Chúa. Tình yêu của Người đã hy sinh tính mạng vì bạn hữu. Tình yêu ấy không phụ thuộc vào tính ích kỷ và tự ái của con người, thường người ta nhân danh tình yêu dưới một hình thức kiểm soát khống chế lẫn nhau, hay dựa trên sự tính toán cạnh tranh hơn thua. Nói chung là nó vượt ra ngoài giới hạn tình yêu bình thường của nhân loại. Nó nâng con người lên ngang hàng với bậc thần thánh. Là trở thành bạn nghĩa thiết của Thiên Chúa, “Anh em là bạn hữu của Thầy, nếu anh em thực hiện những điều Thầy truyền dạy.” (c.14)
Trở thành bạn hữu của Thiên Chúa là một món quà tuyệt vời nhất. Có nhiều trường hợp như đã nêu trong Kinh thánh, Thiên Chúa đã đến kết bạn với con người như ông Áp-ra-ham được gọi là bạn của Thiên Chúa (Is 41,8). Và Thiên Chúa đàm đạo với ông Mô-sê, mặt giáp mặt, như hai người bạn với nhau (Xh 33,11). Chúa Giêsu gọi các môn đệ của Ngài là bạn hữu chứ không phải là tôi tớ, “Thầy không còn gọi anh em là tôi tớ nữa, vì tôi tớ không biết việc chủ làm. Nhưng Thầy gọi anh em là bạn hữu, vì tất cả những gì Thầy nghe được nơi Cha Thầy, Thầy đã cho anh em biết.” (c.15). Làm bạn của Chúa có nghĩa là gì? Tình bạn với Thiên Chúa chắc chắn đòi hỏi một mối quan hệ yêu thương vượt ra ngoài bổn phận và sự vâng phục. Câu nói của Chúa Giêsu về tình bạn và tình anh em lặp lại những lời trong sách Châm ngôn: “Bạn bè yêu thương mọi thời mọi lúc; và người anh em được sinh ra cho thời cùng quẫn” (Cn 17,17).
Tình bạn thực sự thì vượt xa hơn sự phù hợp, sự chấp nhận hoặc tính chất lợi dụng lẫn nhau. Bạn bè không chỉ chia sẻ tình yêu, họ chia sẻ bí mật và hiểu biết cách thân mật. Tình bạn ngụ ý chia sẻ thân mật về những điều tốt lành. Nó liên quan đến sự quen thuộc và dễ dàng khi trao đổi qua lại lẫn nhau. Một câu ngạn ngữ cổ của người Do Thái nói: “Một người bạn là người cảnh giác bạn.” Các học giả về tâm linh nói về việc thực tập sống dưới “sự hiện diện của Thiên Chúa”. Thiên Chúa hiện diện trong trái tim của chúng ta như một người bạn tốt. Chúng ta có thể duy trì một cuộc trò chuyện và đối thoại với Ngài ngay cả khi chúng ta đang thực hiện các việc bổn phận của mình trong ngày.
Tóm lại, điều răn yêu thương của Chúa Giêsu không dừng lại ở thứ tình cảm thuần tuý của con người mà Ngài ban cho chúng ta điều răn đó để nâng chúng ta lên một tầm vóc yêu như Chúa yêu, yêu bất chấp người khác là người dễ thương hay là kẻ phản bội. Chúa vẫn yêu, vẫn đổ máu ra cho họ và hy vọng của Ngài là không một tạo vật nào phải hư mất.
Lạy Chúa, từ hư vô, Chúa nâng chúng con nên hàng bạn hữu và cho chúng con được đồng bàn với Ngài, chia sẻ địa vị làm con Thiên Chúa. Xin cho chúng con biết lắng nghe và tuân dữ những điều Chúa truyền, biết yêu thương tha nhân bằng tình yêu của Chúa. Ngõ hầu Danh Cha được cả sáng. Amen.
