Kỷ niệm Cung hiến Thánh đường Đan viện Nho quan
Ngày 04 – 11- 2023
CHÚA GIÊSU LÀ ĐỀN THỜ
Ed 47,1-2.8-9.12; 1Cr 3,9c-11.16-17; Ga 2,13-22
Đức TGM Giuse Ngô Quang Kiệt
Càng chiêm ngắm ngôi thánh đường Châu sơn Nho quan, tôi càng khâm phục các bậc cha anh đã xây dựng nên công trình tuyệt tác này. Thật vậy đây là công trình không chỉ đẹp về mỹ thuật kiến trúc mà còn sâu xa cao cả hơn vì toát lên vẻ đẹp thiêng liêng có nền tảng ở Lời Chúa và linh đạo xitô.
Lời Chúa hôm nay tập trung vào Chúa Giêsu Kitô với bốn chủ điểm.
1.Chúa Giêsu chính là đền thờ.
Đó là điều Tin mừng Gioan khẳng định. Điều này được trình bày rất ý nghĩa và phong phú trong ngôi nhà thờ Châu sơn. Mỗi năm vào ngày thu phân, 23-9, mặt trời lên tới thiên đỉnh. Vào lúc 6g sáng, ánh sáng mặt trời chiếu thẳng vào giá đọc sách thánh ở giữa nhà thờ, vào bàn thờ và Nhà Chầu trên cung thánh. Giá đọc sách là Lời Chúa. Lời Chúa là chính Chúa Giêsu. Bàn thờ là Chúa Giêsu. Thánh Thể là Chúa Giêsu. Ánh sáng mặt trời thiên đỉnh không chiếu vào đỉnh tháp cao. Không chiếu vào tường vách với những hoa văn tinh xảo. Không chiếu vào một tượng ảnh nào. Nhưng chiếu thẳng vào giá đọc sách thánh, vào bàn thờ và Nhà Chầu, cho thấy Chúa Giêsu chính là đền thờ. Nếu không có Chúa Giêsu nhà thờ trở nên trống rỗng, mọi kinh nguyện đều vô ích, mọi lễ vật không có giá trị. Vì mọi lời kinh ta dâng lên phải nhờ Chúa Giêsu là trung gian chuyển cầu. Vì thế mọi lời cầu nguyện phải kết thúc bằng công thức: Chúng con cầu xin nhờ Chúa Giêsu Kitô…Đặc biệt câu kết thúc phần Kinh nguyện Thánh Thể trong mỗi thánh lễ được tuyên xưng long trọng: Chính nhờ Người, với Người và trong Người mà mọi danh dự và vinh quang đều qui về Chúa là Cha Toàn Năng…
2.Chúa Giêsu là nguồn mạch ơn phúc.
Đó là điều sách Ezechiel diễn tả. Dòng nước từ bên phải đền thờ tuôn chảy tràn lan. Đem sự sống và ơn chữa lành đến mọi người mọi nơi. Nguồn nước ấy không phải là nước vật lý phát sinh từ ngôi nhà thờ vật chất. Nguồn nước ấy chính là ân sủng tuôn chảy từ cạnh sườn bị đâm thâu của Chúa Giêsu. Chúa Giêsu chính là đền thờ phát sinh nguồn mạch ơn phúc. Tuy nhiên để lãnh nhận được nguồn ơn phúc ấy ta phải phấn đấu cầu nguyện.Và nhất là phải nhờ ơn Chúa trợ giúp. Đó là điều được diễn tả qua các hàng chữ latinh ghi trên các cửa ra vào: Sitio: Tôi khát nước. Video: Tôi thấy dòng suối trên núi cao. Volo: Tôi muốn đến dòng suối mà không đến được. Volo Tecum: Tôi sẽ đến được khi đi với Chúa.
3.Chúa Giêsu là khuôn mẫu đời sống
Thư Côrintô dạy chúng ta là đền thờ nhỏ phải xây dựng trên nền móng đền thờ lớn là Chúa Kitô. Nghĩa là ta phải xây dựng đời mình trên Chúa Kitô. Thật là tài hoa và sâu sắc, cha ông chúng ta hoàn toàn tuân theo Lời Chúa để xây dựng nên ngôi nhà thờ có một không hai này.
Nhà thờ Châu sơn được trang trí bằng rất nhiều hình thánh giá tượng trưng cho Chúa Giêsu. Hai bên hông nhà thờ có 2 tầng cửa sổ. Mỗi tầng có 28 ô cửa. Mỗi ô cửa ở tầng dưới có 12 hình thánh giá trọn vẹn và nhiều hình thánh giá từng phần. Về phía bắc, các ô cửa ở tầng trên có 14 hình đan sỹ vác thánh giá. Ngoài ra còn có các thánh giá trên trần nhà, trên các lối đi. Như vậy trong nhà thờ có đến gần 500 thánh giá lớn nhỏ.
Phần gạch lót nền nhà thờ từ dưới đi lên, trình bày hành trình đức tin của người tín hữu, đặc biệt của đan sỹ là kết hợp với Chúa Giêsu trong mầu nhiệm thánh giá. Ở bậc lên cung thánh có hàng chữ Pax nghĩa là bình an. Dưới chân Nhà Chầu hàng chữ PAX mạ vàng hết sức trang trọng nói lên linh hồn đã đạt tới Chúa là nguồn mạch bình an. Và sau lưng Nhà Chầu có hàng chữ Esse cum Jesu paradisus, nghĩa là ở với Chúa Giêsu là thiên đàng. Như vậy khi hoàn toàn rập khuôn đời mình theo chân Chúa Giêsu Kitô, người đan sỹ kết hợp hoàn toàn với Chúa. Khi đạt tới Chúa Giêsu ta đạt tới thiên đàng trong niềm bình an thanh thoát.
4.Chúa Giêsu là trung tâm đời sống cộng đoàn
Đời sống xitô là đời sống cộng đoàn. Cộng đoàn chỉ thực sự tốt đẹp khi Chúa Giêsu ở giữa. Đó chính là ý nghĩa hai hàng ca toà hai bên đều hướng về thánh giá ở trung tâm nhà thờ.
Trên tường phía trên ca toà có hoa văn khái quát 6 đan sỹ nắm tay nhau. Thực ra có hai hàng đan sỹ. Một hàng quay mặt vào giữa nhà thờ. Một hàng quay mặt ra phía hành lang. Hàng quay mặt vào nhà thờ là đan sỹ cầu nguyện. Hàng quay mặt ra phía hành lang là đan sỹ lao động. Đó là Ora et Labora. Các đan sỹ nắm tay nhau. Đó là dù cầu nguyện hay lao động các đan sỹ luôn ở trong cộng đoàn. Có Chúa ở giữa họ như lời Chúa hứa: “Vì ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ.” (Mt 18,20). Và mọi người cùng lao động. Hợp nhất trong Chúa Giêsu. Ở dưới hoa văn hình các đan sỹ, có 6 toà và sáu bệ tượng. Đó chính là thiết kế dành cho chúng ta. Theo lời cha Biển đức Thuận dạy: Mở lịch công giáo ra thấy ngày nào còn chưa có kính thánh nào, hãy nói: ngày này sau này dành cho tôi. Vì thế các toà và các bệ tượng là dành cho các đan sỹ. Nếu chúng ta chuyên tâm cầu nguyện và lao động. Nếu chúng ta kết hợp mật thiết với Chúa Kitô, thì toà và các bệ tượng đó là dành cho chúng ta.
Qua đó ta thấy biết bao tâm huyết của cha anh gửi gấm vào từng viên gạch, từng hoạ tiết. Biết bao lời nhắn nhủ in sâu vào gạch đá. Biết bao tâm tư nguyện vọng của các nhà kiến trúc tài hoa thánh thiện mong cho chúng ta thấu hiểu. Và đem ra thực hành. Để mỗi người trở nên một ngôi thánh đường tuyệt mỹ.
Lạy Chúa, chúng con tạ ơn Chúa ban cho chúng con các bậc tổ tiên tài hoa, thánh thiện, lỗi lạc. Xin cho chúng con biết tiếp nối công trình của các ngài, xây dựng đời sống chúng con nên những ngôi đền thờ xứng đáng cho Chúa ngự. Amen.
