CẢM NGHIỆM TUẦN TĨNH TÂM TẠI ĐAN VIỆN XITÔ CHÂU THỦY
Chúa Giêsu bảo các môn đệ: “Chính anh em hãy lánh riêng ra đến một nơi thanh vắng mà nghỉ ngơi đôi chút.” (Mc 6,31). Sau một ngày bận rộn, vất vả và mỏi mệt, Chúa khuyên các môn đệ hãy vào nơi vắng vẻ mà nghỉ ngơi, dưỡng sức và thư giãn tâm hồn.
Tĩnh tâm là một thời gian tĩnh lặng trở về với Chúa và với lòng mình. Tĩnh tâm cần có bầu khí thanh thoát và yên tịnh. Các cuộc Tĩnh tâm bao gồm những cử hành phụng vụ Thánh Lễ, Kinh Hạt, Chầu Thánh Thể…những buổi nghe giảng, thuyết trình, chia sẻ và cầu nguyện xét gẫm. Tĩnh tâm không chỉ đi tìm những sự hiểu biết, cảm xúc hay cảm giác nhất thời mà là một sự đánh động tâm linh thật sự để trở về cùng Chúa là nguồn tình yêu. Mỗi lần Tĩnh tâm là mỗi lần hâm nóng lại đời sống tâm linh. Gợi nhớ lại những hồng ân Chúa đã trao ban trong cuộc sống và xét mình qua những hoa trái đã trổ sinh, rồi làm một quyết tâm nào đó cho tương lai. Việc quan trọng nhất của Tĩnh tâm là đi vào nội tâm và kết hợp với Chúa. Cần có nhiều phút giây tĩnh lặng và cầu nguyện.
Tĩnh tâm là sinh hoạt thường xuyên của Giáo Hội dành cho tín hữu, có thời gian nghỉ ngơi, khôi phục, củng cố đời sống tâm linh và định hướng cho cuộc sống. Đối với các Tu sĩ, tĩnh tâm trở thành một chương trình sống bắt buộc được ghi vào khoản lề luật Dòng.
Tôi vừa giúp các Thầy Tu Đoàn Bác Ái Xã Hội tuần tĩnh tâm tại Đan Viện Châu Thủy. Thời gian này, các Linh mục và Tu sĩ của Đan Viện cũng đang tĩnh tâm.
Những ngày sống ở đây đã cho tôi rất nhiều cảm nghiệm và niềm vui làm khỏe mạnh tâm hồn trong bầu khí tĩnh lặng, nghiêm trang và thánh thiện của đời sống đan tu.
Khuôn viên Đan Viện rộng mênh mông khoảng 10 mẫu đất. Trung tâm là Nhà nguyện, chung quanh là những nhà ở nhà sinh hoạt của các Đan sĩ, dãy nhà tĩnh tâm dành riêng cho các linh mục tu sĩ và các hội đoàn từ khắp nơi đến cấm phòng. Ngôi nhà này gồm hai dãy tương đối khang trang, rộng và thoáng mát. Có 41 phòng (phòng đôi, có thể đáp ứng được hơn 80 người cùng lúc), một nhà nguyện dành riêng cho khách tĩnh tâm, một phòng để nghe giảng, phòng riêng cho cha hướng dẫn tĩnh tâm.
Hơn 5 mẫu đất làm công viên tĩnh dưỡng toàn là cây cao tỏa bóng mát và những thảm cỏ xanh mướt. Lối đi chính giữa hai hàng cây xà cừ cao lớn dẫn vào đài Đức Mẹ có cây si già nét cổ kính. Lối đi nhỏ dán những viên sỏi nhỏ dẫn đến núi Phục sinh được sắp xếp cách khéo léo bằng các tảng đá lớn, những phần mộ nơi an nghĩ của các Đan sĩ hướng về tượng Chúa Phục Sinh. Bên trái là núi đá hồ nước, có tượng thánh Bênêđictô tổ phụ. Nhiều lối đi giữa rừng cây xanh um rợp bóng, bên kia là hồ Chúa Kitô Vua nước chảy róc rách đầy cá bơi lội tung tăng, bên nay là đồi Thánh Giuse có những vòi nước phun mát rượi, rẽ thêm vài lối nhỏ đến đồi Canvê có tượng Mẹ Sầu Bi, rồi đến đài thánh Martin với nhiều bảng tạ ơn…và cũng có nhiều hồ nuôi cá, các Thầy vui vẻ cho mượn cần câu để thư giãn, vừa câu cá vừa tập đức kiên nhẫn. Dòng Sông Dinh quanh năm nước chảy nặng phù sa, bao bọc khuôn viên Đan Viện như một hàng lang an toàn.
Không gian thật thoáng đãng và bình yên. Sáng sớm, tiếng chim hót rộn vang, những tia nắng sớm xuyên qua cành lá rọi xuống lối đi, tiếng chuông đầu ngày mới ngân nga, những bóng dáng của các Đan sĩ trong áo dòng trắng thấp thoáng thầm lặng đi đến nhà nguyện cầu kinh dâng lễ. Một ngày mới thật nhẹ nhàng, bình an và thanh thản, các Đan sĩ bắt đầu một ngày mới, một ngày “cầu nguyện và lao động” (Ora et Labora – châm ngôn của đời đan tu).
Trong suốt ngày sống, từ sáng sớm đến khi đêm về, tiếng chuông thỉnh thoảng ngân lên, các Đan sĩ trong tu phục đều đặn đến nhà nguyện. Một ngày họ dành hơn 6 giờ đồng hồ cho việc cử hành Phụng Vụ thờ phượng Thiên Chúa, bao gồm Thánh Lễ và các giờ kinh Phụng Vụ: Kinh Ban Mai (Kinh Sáng), Kinh Trưa Giờ Ba, Giờ Sáu và Giờ Chín, Kinh Chiều, Kinh Tối và Kinh Đêm (Kinh Sách).
Ngoài các giờ Phụng Vụ thờ phượng, các Đan sĩ còn có giờ suy ngẫm,giờ lần chuỗi Mân Côi, giờ đọc sách thiêng liêng và chầu Thánh Thể. Có thể nói toàn thời gian họ dành cho việc cầu nguyện và thờ phượng Chúa. Một ngày họ lao động ít giờ để mưu sinh, ngay cả trong lao động họ cũng phải giữ luật thinh lặng những khi cần thiết. Sứ mạng của Đan sĩ là cầu nguyện cho mọi người, cho Hội Thánh, cho toàn thế giới. Sự cô tịch làm cho các Đan sĩ ý thức về cuộc chiến trường kỳ giữa những sức mạnh của sự thiện và sự dữ mà họ nhận thấy ngay trong lòng mình, họ sẽ nhạy cảm với mọi nỗi khốn khổ mà nhân loại đang phải gánh chịu và đưa vào lời cầu nguyện. Những giờ Kinh Nguyện, các Đan sĩ hát với cung điệu du dương trầm bổng hòa trong tiếng đệm đàn pianô thanh thoát, nghe êm ái làm sao, kinh nhạc như đôi cánh nâng tâm hồn lên tới Chúa.
Những ngày sống nơi đây, tôi cũng nhận thấy có sự hài hòa giữa con người với thiên nhiên, giữa con người với Thiên Chúa. Môi trường sống thể chất và tâm linh thật trong lành. Đan viện như là lá phổi thiêng liêng, nâng đỡ Giáo hội tại địa phương qua linh đạo đan tu, nhất là qua những hy sinh, kinh nguyện và lao động hàng ngày của các Đan sĩ.
Cuộc sống Đan tu chiêm niệm của các Đan sĩ là đi tìm kiếm sự hiệp nhất với Thiên Chúa. Tất cả sự trọn lành hệ tại đức mến, yếu tố làm tăng trưởng lòng mến là khiêm nhường. Gặp gỡ trò chuyện, tôi thấy các Đan sĩ thật hiền lành và khiêm nhường. Đời sống chiêm niệm đan tu là một dấu hiệu về Nước Thiên Chúa. Đời sống của các Đan sĩ như phác hoạ ra trước mắt người đời cảnh sống trong Nước Thiên Chúa, ở đó vang lên những lời ngợi khen, một nếp sống bình an thánh thiện, không bị giằng co toan tính sự đời. Ai đến đây cũng nhìn thấy cảnh sống và hít thở bầu không khí an bình thanh thoát.
Thật ngưỡng mộ đời sống đan tu chiêm niệm có lịch sử lâu đời và những giá trị huyền bí thanh cao, bất biến, một sự sống luôn trẻ trung, trào tràn và lưu chuyển trong lòng mẹ Giáo Hội. Đời đan tu khổ hạnh đi liền với chiều kích chiêm niệm của nếp sống tu trì. Các Đan sĩ làm chứng về mối tương quan giữa sự từ bỏ và niềm vui, giữa hy sinh và sự triển nở con tim, giữa kỷ luật và tự do thiêng liêng. Các vị Giáo Hoàng gần đây, từ thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, đến Đức Bênêđíctô XVI và đương kim Giáo Hoàng Phanxicô đều luôn đề cao, cổ xuý và ca ngợi đời sống Thánh Hiến Đan Tu là kho tàng quý báu và là sức sống của Giáo Hội. Thánh Gioan Phaolô II khẳng định:“Các Hội Dòng hoàn toàn chuyên lo chiêm niệm, là một niềm vinh dự và là nguồn mạch muôn vàn ơn thiêng cho Giáo Hội. Bằng chính đời sống và sứ mệnh của mình, những thành viên của các Hội Dòng này, noi gương Chúa Kitô cầu nguyện trên núi; các vị chứng tỏ quyền tối thượng của Thiên Chúa trên dòng lịch sử và tham dự trước vinh quang mai hậu. Trong cô tịch và thinh lặng, bằng việc lắng nghe Lời Chúa, phụng thờ Thiên Chúa, khổ chế bản thân, đọc kinh cầu nguyện, hãm mình và chia sẻ tình huynh đệ, các vị quy hướng trọn vẹn đời sống và mọi sinh hoạt của mình về sự chiêm ngắm Thiên Chúa. Như vậy, các vị cung hiến cho cộng đoàn Giáo Hội chứng tá duy nhất về tình yêu của Giáo Hội dành cho Chúa của mình, cũng như góp phần vào việc làm tăng trưởng Dân Chúa, bằng một việc tông đồ âm thầm mà phong phú” (VC 8).
Thánh Gioan Phaolô II đã viết một huấn thị dành cho các Tu sĩ với tên gọi “Xuất Phát Lại Từ Đức Kitô”, có thể tóm kết trong ba chữ S.
Say mê Đức Kitô. Mỗi Kitô hữu tự bản chất thuộc về Đức Kitô nhờ Phép Rửa, cách riêng các Tu sĩ còn thuộc về Đức Kitô cách đặc biệt hơn nhờ Lời Khấn Dòng. Từ đó, Tu sĩ say mê Đức Kitô trong ý nghĩ, trong việc làm, trong tình cảm, để rồi uốn nắn và điều chỉnh mọi bước đi trong đời sống của mình. Tu sĩ là người say mê Đức Kitô.
Sống hiệp thông. Hiệp thông trước hết là với Chúa theo chiều cao. Hiệp thông theo chiều ngang đối với Bề trên với anh em. Sống hiệp thông với Chúa cách tròn đầy thì mới mong có được hiệp thông đối với anh chị em chung quanh mình trong nhiệm vụ một cách có hiệu quả.
Sẵn sàng lên đường. Chữ Sẵn sàng lên đường hợp với chữ Sứ vụ. Tu sĩ ở đây hôm nay, nhưng Nhà Dòng cần mình đến chỗ khác thì sẵn sàng, không phải quyến luyến nữa.
Say mê Đức Kitô nhằm cho đời sống tâm linh, sống hiệp thông nhằm đến tình huynh đệ và nhờ đó sẵn sàng lên đường cho sứ vụ.
Nhờ năng “Xuất Phát Lại Từ Đức Kitô” qua mỗi kỳ tĩnh tâm, người Tu sĩ được bồi bổ tâm linh để luôn say mê Đức Kitô, sống hiệp thông và nhiệt thành trong sứ vụ. “Đời sống tâm linh phải được đặt lên hàng đầu trong chương trình của mọi gia đình tận hiến, ngõ hầu mọi tu hội và mọi cộng đoàn trở thành những trường học về linh đạo Phúc Âm chân chính… Chính phẩm chất thiêng liêng của đời thánh hiến mới lay chuyển được những con người thời đại này đang khao khát những giá trị tuyệt đối và trở thành một lời chứng hấp dẫn” (Tông huấn “Đời sống thánh hiến” – Vita consecrate, số 93).
Tạ ơn Chúa đã cho con cùng anh em sống những ngày an bình trong Đan viện này. Nhịp sống đan tu giúp chúng con gặp được nét tươi trẻ an vui trong cuộc sống tận hiến cho Chúa. Amen.
Đan viện 21.7.2016
Lm Giuse Nguyễn Hữu An
