Một vài suy nghĩ về con người và ơn gọi nhân dịp tuyên khấn của anh em
(Vinh-sơn Liêm, PV)
Hằng năm chúng ta vẫn thường có những ngày lễ khấn dòng và mừng kỷ niệm khấn dòng hay linh mục. Và vào những dịp lễ như vậy chúng ta thường lo lắng những chuyện như tổ chức, nghi thức, đón tiếp, ăn uống… Và do đó, chúng ta thường quên đi câu hỏi hay vấn đề quan trọng là: ơn gọi của tôi hay của chúng ta là ai và ơn gọi của chúng ta là gì? Và tôi (chúng ta) có thực sự đã hiểu tường tận về con người và ơn gọi của mình một cách thấu đáo khi chúng ta tuyên khấn hay mừng lễ kỷ niệm khấn dòng hay chưa? Và làm sao để khám phá ra hay hiểu tất cả sự thật chúng ta là ai và ơn gọi của chúng ta là gì? Có như thế chúng ta mới thực sự sống và tổ chức đúng với tinh thần và ý nghĩa của ngày lễ, nhất là có được tâm tình tạ ơn Thiên Chúa cho xứng hợp với hồng ân Thiên Chúa ban cho cá nhân của các anh em tuyên khấn, mừng kỷ niệm khấn dòng hay kim khánh linh mục, cũng như ân huệ Thiên Chúa thương ban cho cộng đoàn chúng ta nói chung.
Những anh em trẻ đang đi tìm hiểu đời tu và mới bước vào đời sống tu trì thường đặt câu hỏi: tôi là ai và ơn gọi tôi đang tìm hiểu và đang theo đuổi là gì, nhiều hơn so với những người lớn tuổi đã sống trong đời tu lâu năm. Người lớn tuổi thường nghĩ rằng đó là vì người trẻ còn hiểu biết quá ít về đời tu. Điều đó có thể đúng phần nào, nhưng không hẳn mọi người lớn tuổi và trải qua nhiều năm tháng sống trong đời tu luôn là người hiểu biết về ơn gọi nhiều hơn những người trẻ. Một điều mà, chí ít, những người lớn sống lâu năm trong đời tu thường hay quên lãng, đó là: chúng ta quên rằng ơn gọi thực sự của mỗi người đan sỹ là một mầu nhiệm, và không phải chúng ta luôn luôn ý thức mình là ai. Do đó nhiều khi những người sống đời tu lâu năm có thể tiếp thu được bài học rất lớn từ những anh em trẻ đó là, làm người đan sỹ chúng ta phải luôn đặt câu hỏi: tôi là ai? Ơn gọi của tôi là gì? Như thánh Bênado thường tự đặt câu hỏi cho mình mỗi ngày: Hỡi Bênađô ngươi vào đây để làm gì?
Chúng ta chỉ đặt câu hỏi cho mình như thế khi chúng ta chân nhận mình là người chẳng biết gì hay chưa biết rõ và biết đủ về mình là ai và ơn gọi của mình là gì. Và quả thực chẳng ai sống lâu năm dám tự tin khẳng định đã biết rõ mình là ai. Và cũng không ai, dù đã sống lâu năm trong đời tu như các cha anh mừng lễ ngân khánh khấn dòng hay kim khánh linh mục hôm nay, dám cho rằng mình đã hiểu thấu tường tận ơn gọi của mình là gì. Vì xét cho cùng bản thân mỗi người là một huyền nhiệm ngay cả với bản thân mình, và ơn gọi thánh hiến đan tu lại càng là một huyền nhiệm cao vời mà suốt đời chúng ta phải luôn học hỏi khám phá không ngừng. Như người ta thường nói, trên thế giới này chỉ có hai loại người: người thông thái và người khờ dại. Người thông thái, là những người biết mình khờ dại, và trái lại, người khờ dại là những người nghĩ mình thông thái. Như Kinh Thánh nói: “Sự khôn ngoan của kẻ khôn ngoan sẽ chuốc lấy thất bại, và trí thông minh của người thông minh sẽ tan thành mây khói” (Is 39,14).
Jean Vanier, người sáng lập tổ chức quốc tế trợ giúp người khuyết tật, nói rằng: người khuyết tất đã dạy cho ông điều gì đó về chính ông, một điều có giá trị hơn hẳn tất cả những gì ông từng dạy cho họ về bản thân họ. Từ những người khuyết tật ấy, Jean Vanier đã học được rằng: “Tất cả chúng ta đều là những người khuyết tật.”
Vậy thì ai có thể giúp chúng ta có khả năng hiểu biết được toàn bộ con người và ơn gọi của mình? Thưa người đó là Thiên Chúa, duy chỉ một mình Thiên Chúa, Đấng tạo thành chúng ta, mới có khả năng giúp chúng ta hiểu rõ con người và ơn gọi của mình, cũng như giúp chúng ta hoàn thành sứ mạng ơn gọi thánh hiến đan tu mà Ngài đã thương ban cho chúng ta. Sở dĩ như vậy là vì chúng ta tin rằng chính Người đã dựng nên chúng ta, và chỉ có Đấng tạo dựng chúng ta mới có thể thấu hiểu chúng ta cách toàn diện. Như một nhà văn hiểu rõ những nhân vật mà ông phác hoạ trong câu chuyện của mình hơn ai hết. Và do đó, chỉ trong Thiên Chúa, chúng ta mới có thể khám phá ra được những bí ẩn về căn tính của mỗi chúng ta là gì, và ơn gọi của chúng ta như thế nào. Vì chỉ một mình Thiên Chúa mới biết mọi sự nơi con người chúng ta, không những chỉ những gì trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai của chúng ta nữa. Chính Người sẽ tỏ lộ cho chúng ta những bí mật diệu huyền về bản thân mình và ơn gọi của mình là gì, nếu chúng ta có được một tương giao gần gũi với Ngài.
Thế nên chỉ bằng cách tìm kiếm Thiên Chúa, chúng ta mới có thể khám phá ra mình và ơn gọi cao quý của mình qua mỗi ngày sống. Thiên Chúa là nơi mà căn tính con người của chúng ta cũng như ơn gọi của chúng ta hiện hữu. Do đó khi chúng ta cố gắng tìm hiểu mình là ai, ơn gọi của mình là gì, mà chúng ta phớt lờ Đấng tạo thành nên mình, Đấng ban tặng ơn gọi cho mình, thì cũng giống như chúng ta cố gắng tìm hiểu các nhân vật được tạo ra trong câu chuyện mà lại quên đi hay không quan tâm tới tác giả sáng tạo ra nhân vật ấy là ai.
Nhưng làm sao chúng ta có thể nhận biết được Thiên Chúa trong khi chúng ta chỉ là những con người bình thường như bao thụ tạo khác? Xét về khả năng tự nhiên, chúng ta không thể nhận biết Thiên Chúa. Nếu có thì đó cũng chỉ là những hiểu biết về mình và về ơn gọi của mình một cách mù mờ mà thôi. Tuy nhiên chúng ta vẫn có thể nhận biết Ngài, vì việc nhận biết này là một ân ban từ chính Ngài. Rằng Thiên Chúa là Người đi bước trước, Người dạy dỗ chúng ta, nhất là Người mặc khải chính Người cho chúng ta, như chính Chúa Giêsu nói: “Chẳng ai đến với tôi được, nếu Chúa Cha, là Đấng đã sai tôi, không lôi kéo người ấy…Xưa có lời chép trong sách các ngôn sứ: Hết mọi người sẽ được Thiên Chúa dạy dỗ. Vậy phàm ai nghe và đón nhận giáo huấn của Chúa Cha, thì sẽ đến với tôi” (Ga 6,44-45). Nhưng ai là người có khả năng đón nhận lời giáo huấn của Chúa? Thưa đó là những người chân nhận mình là những người “khời dại,” là những con người bé mọn được Chúa Giêsu mặc khải mầu nhiệm về Thiên Chúa (Mt 11,25). Như thế chúng ta chỉ nhận biết sự thật về con người và ơn gọi của mình nhờ qua sự mặc khải của Thiên Chúa mà thôi.
Nhưng Thiên Chúa mặc khải cho chúng ta như thế nào? Thưa Thiên Chúa mặc khải cho chúng ta về chính Ngài qua Kinh Thánh, để nhờ đó chúng ta nhận biết về chính mình và về ơn gọi của mình. Do đó để biết rõ về mình và về ơn gọi của mình chúng ta phải học biết Kinh Thánh. Chúng ta biết mình bằng cách học biết về Thiên Chúa, Đấng dựng nên chúng ta. Nhưng chúng ta chỉ có thể bắt đầu biết về Thiên Chúa cách đầy đủ bằng cách học biết về Chúa Giêsu, vì như Thánh Phaolô nói, Người là “hình ảnh Thiên Chúa vô hình” (Cl 1,15). Do đó cách tốt nhất và duy nhất để biết mình là phải biết Đức Giêsu, Người là trọng tậm của toàn bộ Kinh Thánh. Đó cũng là điều mà Công Đồng Vatican II trong Hiến chế Vui mừng và Hy vọng khẳng định: Chúa Giêsu là con người lý tưởng, chỉ trong Người và qua Người mà chúng ta khám phá ra con người và ơn gọi đích thực của chúng ta là gì. Như thế đến đây chúng ta đã rõ vấn đề chúng ta đặt ra về cách học cho biết về con người và ơn gọi của mình là gì, đó là chúng ta phải có một đời sống gắn kết với Thiên Chúa. Cho nên chúng ta chỉ thực sự hiểu biết và sống đúng bản chất con người cũng như sứ vụ ơn gọi đan tu của mình, khi chúng ta thực sự sống hiệp thông gần gũi với Thiên Chúa, theo kiểu nói bình dân của cha Tổ Phụ Biển Đức Thuận chúng ta đó là sống kết hiệp với Chúa, chứ không phải dựa vào số liệu năm tháng chúng ta sống trong đan viện được bao lâu, hay dựa vào những khoa bảng sách vở mà chúng ta đọc được hay có được. Như thế việc khám phá ra con người và ơn gọi của mình hệ tại ở việc mỗi người kết hiệp với Thiên Chúa thế nào qua từng ngày sống với Chúa, để qua đó chúng ta khám phá ra căn tính của mình, cũng như ơn gọi và sứ vụ của mình thế nào, chứ không phải là một vấn đề hỏi- thưa mang tính lý thuyết.
Vậy ơn gọi đích thực của mình là gì? Chúng ta biết rằng mỗi người chúng ta là mỗi tác phẩm của Thiên Chúa, chúng ta được dựng nên trong Đức Kitô để sống và thực hiện công trình tốt đẹp mà Thiên Chúa đã chuẩn bị cho chúng ta (Ep 2,10). Có thể nói việc các anh em trẻ sắp tuyên khấn là một quyết định của một chặng đường mới, mở ra một trang sử mới của cuộc đời, nghĩa là một quyết định được hiểu là từ bỏ, như thánh Phaolô nói: là quên đi chặng đường đã qua, để lao mình về phía trước (Pl 3,13). Là từ bỏ một lối sống cũ, lối sống an toàn bên cha mẹ, gia đình, bạn bè, từ bỏ cả cái nôi nhà tập được yêu chiều nâng đỡ… để như con thuyền dám tiến ra khơi, tiến ra biển lớn, dám phiêu lưu đi đến những chân trời lớn hơn, rộng mở hơn theo tiếng mời gọi lên đường của Thầy Giêsu, dám ra đi và dám lên đường, dám sẵn sàng nói tiếng xin vâng trong mọi hoàn cảnh sống hàng ngày. Một quyết định như thế có thể đôi khi làm cho anh em cảm thấy không an toàn, có phần phân vân lo sợ. Giống như con thuyền cùng với cánh buồm nhỏ bé khi tiến ra biển cả rộng lớn mênh mông, có lúc phải trải qua những màn đêm tăm tối, những lúc phải đương đầu với những giông tố bão bùng…Nhưng anh em hãy an tâm, vì chúng ta tin rằng có một Đấng còn vĩ đại hơn biển cả, một Đấng có khả năng dẹp tan giông tố bão bùng, như hình ảnh Chúa Giêsu cùng với các môn đệ trên con thuyền giữa đêm khuya giống tố năm xưa (Lc 8,22-25). Điều quan trọng là anh em có biết và có sẵn sàng đặt bàn tay mình vào bàn tay của Con Người đã có khả năng dẹp yên sóng biển hay không. Người sẽ hướng dẫn anh em trên mọi nẻo đường anh em đi, như chính Người đã hứa: “Thầy ở cùng anh em mọi ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20). Hay như Vịnh gia đã tin tưởng và đã thốt lên: “Lạy Chúa, dầu qua lũng âm u, con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng. Côn trượng Ngài bảo vệ, con vững dạ an tâm” (Tv 22,4). Nếu anh em tin tưởng để cho Người dẫn dắt, thì con đường hay con thuyền của anh em đi, ngang qua ơn gọi đan tu này, sẽ là con thuyền chắc chắn và con đường đúng đắn, vì đó là con đường của Đức Giêsu. Như chính Ngài đã nói: “Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6).
Chúng ta tin rằng con người và cuộc đời của mỗi chúng ta là trong ý định quan phòng của Thiên Chúa, như thánh Phaolô nói: cuộc đời của chúng ta cũng là của Thiên Chúa (x. Gl 2,20). Thiên Chúa tạo dựng nên chúng ta, cho nên chúng ta hãy tin tưởng để Người thiết kế cuộc đời cho chúng ta. Chúng ta có thể nói như vậy là vì Thiên Chúa biết tường tận, biết tất cả mọi sự nơi chúng ta, kể cả lịch sử của mỗi chúng ta, quá khứ, hiện tại và tương lai. Ngay đến tóc trên đầu của chúng ta cũng đã được đếm cả rồi (Lc 12,7).
Vậy anh em hãy xin Người cho anh em biết con người và ơn gọi của anh em là gì, nhất là xin Người luôn hướng dẫn để anh em chu toàn sứ mạng và ơn gọi mà Người đã vạch ra cho anh em. Đó là những điều đẹp với thánh ý của Thiên Chúa muốn nơi anh em, do đó điều anh em xin sẽ được nhậm lời, như chính lời Người đã hứa: ai tìm thì sẽ thấy (Mt 7,8). Người đã hứa điều đó và Người cũng muốn chúng ta hãy xin cho được lời hứa này.
