Thứ Sáu Tuần XIV Thường Niên (Mt 10,16–23)
Khôn như rắn, đơn sơ như bồ câu
Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist.
Khi sai các môn đệ ra đi loan báo Tin Mừng, Chúa Giêsu không hứa một hành trình bằng phẳng. Trái lại, Người nói rõ: “Thầy sai anh em đi như chiên vào giữa bầy sói” (Mt 10,16). Thế gian này, dù đẹp đẽ và đáng sống, vẫn là một môi trường đầy hiểm họa đối với đức tin. Vì thế, Chúa dạy các môn đệ một thái độ sống thật độc đáo: “Hãy khôn như rắn và đơn sơ như chim bồ câu.”
- Khôn như rắn – không ngoan cẩn trọng giữa thế gian
Rắn thường được xem là loài vật tinh ranh và biết bảo toàn sự sống, nhất là phần đầu – phần quý giá nhất. Trong Kinh Thánh, rắn mang hai ý nghĩa: một mặt là biểu tượng của sự gian dối (St 3), mặt khác lại được Môsê dùng làm dấu chỉ cứu độ (Ds 21,4–9). Chính Chúa Giêsu cũng đã dùng hình ảnh này để nói về chính Người (Ga 3,14–15).
“Khôn như rắn” không có nghĩa là mưu mô hay gian xảo, nhưng là biết nhìn xa thấy rộng, biết thận trọng, linh hoạt và tỉnh táo giữa những đổi thay của thời đại, để có thể giữ được điều cốt lõi nhất: đức tin vào Chúa. Khôn như rắn còn là khả năng phân định: đâu là điều cần thiết, đâu là điều có thể từ bỏ; đâu là điều phải bảo vệ đến cùng, dù phải trả giá bằng mạng sống.
- Đơn sơ như bồ câu – hiền lành và trung thành với Thiên Chúa
Bồ câu là hình ảnh quen thuộc của sự hiền lành, trong sáng và trung tín. Con chim bồ câu mang cành ô liu về cho ông Noe báo hiệu một khởi đầu mới (St 8,8–12). Bồ câu cũng là biểu tượng của Chúa Thánh Thần, Đấng dẫn đưa Hội Thánh vào chân lý toàn vẹn.
Đơn sơ không phải là ngây ngô, nhưng là sự trong sáng nội tâm, không mưu tính, không gian dối, sống với lòng chân thành và hoàn toàn phó thác cho Thiên Chúa. Người môn đệ đích thực cần một con tim đơn sơ để nhận ra tiếng Chúa, để không bị vướng bận bởi hận thù, gian trá hay tham vọng cá nhân.
- Sống giữa bầy sói – vẫn thắng nhờ tình yêu
Chúa Giêsu không dấu các môn đệ về thực tế khắc nghiệt: họ sẽ bị bắt bớ, bị nộp, bị ghét vì Danh Người. Nhưng Người cũng đảm bảo một điều: “Ai bền chí đến cùng, người ấy sẽ được cứu độ.” (Mt 10,22). Trong mọi hoàn cảnh, sự khôn ngoan thận trọng và lòng đơn sơ tin tưởng sẽ giúp người Kitô hữu đứng vững giữa cơn thử thách.
Lịch sử Hội Thánh là bằng chứng sống động. Từ 12 môn đệ quê mùa, Tin Mừng đã lan ra khắp địa cầu. Từ những làng chài ven biển Galilê, Hội Thánh đã trở thành một Thân Thể sống động giữa muôn dân. Các thánh tử đạo Việt Nam là minh chứng hùng hồn: các ngài đã sống đơn sơ trong đức tin và khôn ngoan trong ứng xử, sẵn sàng đón nhận bách hại để làm chứng cho Tình Yêu lớn hơn cả sự chết.
- Sống sứ mạng hôm nay
Chúng ta – những Kitô hữu của thời đại này – vẫn được sai đi giữa “bầy sói” của chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa tiêu thụ, tục hóa và thù hằn. Để loan báo Tin Mừng, không thể chỉ dùng nhiệt tình; cần có sự khôn ngoan trong ngôn ngữ, trong phương pháp; đồng thời phải giữ lòng đơn sơ của người yêu Chúa – không vụ lợi, không mưu cầu thành công mau chóng.
Khôn như rắn để không rơi vào cạm bẫy của sự ác. Đơn sơ như bồ câu để không đánh mất căn tính người môn đệ Chúa. Đó là nghệ thuật sống Tin Mừng giữa thế gian, là con đường nên thánh giữa những giằng co của thời cuộc.
Lạy Chúa Giêsu, Chúa sai chúng con vào đời như chiên giữa sói. Xin ban cho chúng con tâm hồn sáng suốt để phân định và lòng đơn sơ để trung thành. Xin giúp chúng con sống khôn ngoan nhưng không gian xảo, hiền lành nhưng không nhu nhược, trung tín nhưng không cố chấp. Nhờ vậy, chúng con trở nên chứng nhân cho Tình Yêu của Chúa giữa thế giới hôm nay. Amen.
