Tuần XIX Thứ Hai Thường niên (Mt 17,22-27)
Tự Do Nội Tâm Và Bác Ái Mục Vụ
Lasan Ngô Văn Vỹ, O.Cist
Trên đường trở lại Galilê, Đức Giêsu chia sẻ với các môn đệ: Người sẽ bị nộp, bị giết, nhưng ngày thứ ba sẽ sống lại. Các ông nghe thế thì lòng chùng xuống. Yêu Thầy là thế, nhưng các ông vẫn chưa hiểu rằng con đường của Đấng Mêsia phải đi qua thung lũng khổ đau để mở ra bình minh phục sinh.
Khi về đến Caphácnaum, một câu chuyện nhỏ nhưng thấm đượm ý nghĩa xảy ra. Người thu thuế Đền Thờ hỏi Phêrô: “Thầy của ông có nộp thuế không?” Phêrô đáp: “Có chứ.” Về nhà, Đức Giêsu hỏi lại: “Vua trần gian thu thuế của ai – con cái mình hay người ngoài?” Phêrô đáp: “Của người ngoài.” Đức Giêsu mỉm cười: “Vậy con cái thì được miễn. Nhưng để khỏi làm cớ cho họ vấp phạm, con hãy đi câu cá, sẽ thấy một đồng bạc trong miệng cá, lấy mà nộp cho cả Thầy và con.”
Tự do thật là biết mình thuộc về Cha, không bị trói buộc như nô lệ của những hình thức và luật lệ. Nhưng tình yêu thật cũng sẵn sàng từ bỏ quyền lợi chính đáng để gìn giữ bình an cho người khác. Trong cái nhìn của Chúa, tự do và khiêm nhu quyện vào nhau, thành một thứ tình yêu vừa mạnh mẽ vừa dịu dàng.
Điều này được phản chiếu thật đẹp nơi Thánh Louis Martin và Zélie Guérin – cha mẹ thánh nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu. Một lần, gia đình gặp khó khăn tài chính vì một thương vụ thất bại. Một số người khuyên ông Louis hãy “cứng rắn” đòi lại khoản nợ từ một khách hàng đang túng thiếu. Ông có quyền làm điều đó để cứu gia đình mình, nhưng ông từ chối:
“Nếu mình đòi, họ sẽ mất tất cả. Chúa sẽ không bỏ gia đình ta. Ta thà chịu thiệt một chút còn hơn làm họ khốn đốn hơn.”
Ông bà đã dạy các con – trong đó có thánh Têrêsa – rằng hạnh phúc không đến từ việc giữ khư khư quyền lợi, nhưng từ việc biết cho đi vì lòng mến. Và Chúa đã minh chứng lời hứa quan phòng: gia đình vượt qua khó khăn, lại trở thành chỗ nương nhờ cho nhiều người nghèo.
Câu chuyện ấy vang vọng tinh thần của Thánh Phanxicô Salêsiô, vị giám mục thế kỷ XVII nổi tiếng hiền hòa. Có lần, một người xúc phạm và lăng mạ ngài cách công khai. Ngài hoàn toàn có quyền lên tiếng bênh vực và trừng phạt theo luật. Nhưng thay vì phản ứng, ngài mỉm cười, tiếp tục đối xử tử tế, và nói:
“Một giọt mật ngọt hút được nhiều ruồi hơn cả thùng giấm chua.”
Ngài không để sự tự ái hay quyền hạn giám mục điều khiển mình, nhưng để lòng mến Chúa hướng dẫn, nhằm chinh phục con tim người kia. Sau này, chính người xúc phạm đã trở thành người bạn thân thiết và cộng tác đắc lực của ngài.
Người sống đời thánh hiến có thể học nơi Chúa và các thánh: phục vụ không vì sợ, mà vì yêu. Người sống đời gia đình cũng được mời gọi: hy sinh cái “lý” của mình để giữ hạnh phúc mái ấm. Và cả hai đều được trấn an bởi phép lạ “đồng bạc trong miệng cá” – lời thì thầm của Chúa: “Con cứ làm điều phải vì lòng mến, còn mọi sự Cha sẽ lo.”
Ước gì mỗi chúng ta – dù tu sĩ hay giáo dân – đều giữ cho lòng mình một sự tự do thanh thoát, để có thể yêu thương trọn vẹn. Và khi cần, biết bỏ qua quyền lợi, lùi một bước, chỉ để người khác được nâng đỡ, được yên tâm mà bước tiếp. Vì tự do đẹp nhất chính là khi ta hiến dâng nó cho tình yêu.
