TN-063-TUẦN IX-thứ Bảy
SỰ THẬT ẨN KHUẤT
(Tb 12,1.5-15.20 / Mc 12,38-44)
VP Duyên Thập Tự Lê Văn Đoàn
Khi tôi sử dụng diễn ngữ “sự thật ẩn khuất” là muốn diễn tả hai ý chính. Ý thứ nhất là sự thật. Đó là những gì có thật. Những điều có thật này có thể ở trong cuộc sống, nhưng cũng có thật ở trong lòng con người. Ý thứ hai là ẩn khuất. Điều thật đó ẩn kín, không lộ ra bên ngoài một cách rõ ràng, và như vậy là khuất khỏi tầm nhìn của người khác.
Nhưng “sự thật ẩn khuất” lại được nói lên, biểu lộ ra hoặc là do người trong cuộc, hoặc là do người có khả năng nhìn từ cái vẻ bên ngoài để thấy sự thật ẩn khuất bên trong. Những người đó phải có một quan năng nội tâm sâu sắc, đặc biệt, mới có thể đánh giá được đâu là sự thật ẩn khuất bên trong được che dấu bởi những vẻ bên ngoài.
Hai bài đọc Kinh Thánh hôm nay cho chúng ta thấy sự thật ẩn khuất. Đó là những sự thật ẩn khuất liên quan đến cuộc sống và ảnh hưởng trên những con người cụ thể. Vì thế, tôi sẽ sử dụng một số tính từ đi theo để diễn tả tác động và ảnh hưởng của sự thật ẩn khuất đó.
1. SỰ THẬT ẨN KHUẤT ĐẦY AN ỦI
Chúng ta bắt đầu với sách Tô-bi-a. Trong suốt tuần này, chúng ta đã theo dõi gia đình ông Tô-bít và những biến cố xảy ra nơi gia đình ông. Hôm nay kết thúc câu chuyện của họ. Đây là đoạn kết.
Trích đoạn sách Tô-bi-a chương 12 câu 1, từ câu 5 đến 15 và câu 20, đưa độc giả đến chiếc chìa khoá mở ra cho những bí mật suốt câu chuyện. Có một con người bí mật xuất hiện đột ngột trong câu chuyện của gia đình ông Tô-bít. Đó là anh bạn tên là A-da-ri-a. Người này đã đồng hành và giúp anh bạn trẻ Tô-bi-a trong suốt hành trình: bắt con cá và nói Tô-bi-a giữ lại chiếc mật, giúp Tô-bi-a đến nhà cậu Ra-gu-ên nhận được số tiền nợ, cưới được cô Xa-ra và dẫn cậu về nhà bình an. Và những gì xảy ra hôm qua là kết quả của sự giúp đỡ của người bạn.
Trước công lao này, ông Tô-bít nói với con trả công cho người bạn. Tô-bi-a gọi anh lại và nói: “Xin anh lấy một nửa tất cả những gì anh đã mang về, làm tiền công của anh. Chúc anh lên đường mạnh khoẻ!”. Và đây là lúc người lạ này tỏ lộ bí mật của chính bản thân anh.
– Trước hết, anh gọi ông Tô-bít và người con ông là Tô-bi-a lại và mời gọi họ chúc tụng Thiên Chúa: “Hãy chúc tụng Thiên Chúa và tuyên xưng Người trước toàn thể sinh linh, về những điều tốt lành Người đã làm cho cha con ông.” Đó là thái độ thứ nhất của người sẽ nghe biết về sự thật ẩn khuất. Nghĩa là nơi Thiên Chúa, sự thật ẩn khuất mới được lộ ra và ý nghĩa của nó.
– Tiếp đến, anh nói lên ý nghĩa ẩn khuất đàng sau những việc tốt lành mà ông Tô-bít đã thực hiện. Anh nói lên giá trị của chúng: “Cầu nguyện kèm theo đời sống chân thật, bố thí đi đôi với đời sống công chính, thì tốt hơn có của mà ở bất công; làm phúc bố thí thì đẹp hơn là tích trữ vàng bạc”. Những việc tốt lành và đời sống đạo hạnh của ông Tô-bít có ý nghĩa và có tác động, vì đó là cuộc sống có ý nghĩa, vì đó là những việc làm có ý nghĩa.
– Sau đó, anh tỏ lộ về chính sự thật ẩn khuất của bản thân anh và vai trò cùng với công việc cụ thể. “Hãy biết rằng khi ông và cô Xa-ra cầu nguyện, chính tôi đã tiến dâng những lời cầu nguyện đó lên trước nhan vinh hiển của Đức Chúa, để xin Chúa nhớ đến hai người; tôi cũng đã làm như vậy khi ông chôn cất người chết. Và khi ông không ngại trỗi dậy, bỏ dở bữa ăn để đi chôn cất người chết, bấy giờ tôi được sai đến bên ông để thử thách ông. Thiên Chúa cũng sai tôi chữa lành cho ông và cô Xa-ra, con dâu ông. Tôi đây là Ra-pha-en, một trong bảy thiên sứ luôn hầu cận và chầu trước nhan vinh hiển của Đức Chúa.”
– Cuối cùng, một lần nữa, thiên sứ khuyên nhủ hai cha con “hãy chúc tụng Đức Chúa nơi trần gian, hãy xưng tụng Thiên Chúa. Hãy viết ra mọi điều đã xảy đến cho cha con ông”.
Đây là tiến trình của việc tỏ lộ sự thật ẩn khuất cho những người trong cuộc. Câu chuyện của gia đình ông Tô-bít mời gọi chúng ta hướng nhìn lên Thiên Chúa, Đấng đã, đang và sẽ hành động vì lợi ích chúng ta, một cách ẩn khuất và không thể ngờ. Xin Thiên Chúa cho chúng ta hiểu được những gì diễn biến trong cuộc sống trong niềm tin tưởng và hy vọng, vì có những sự thật ẩn khuất đầy an ủi trong cuộc sống chúng ta và của anh chị em chúng ta.
2. SỰ THẬT ẨN KHUẤT ĐAU LÒNG
Hôm nay, trích đoạn Tin Mừng theo thánh Mác-cô chương 12 từ câu 38 đến 44 đưa chúng ta khám phá hai sự thật ẩn khuất mà Chúa Giêsu bộc lộ ra. Hai sự thật ẩn khuất đối nghịch nhau.
Trước hết là một sự thật đau lòng. Đây là lời cảnh báo của Chúa Giêsu đối với những kinh sư. Xin được trích nguyên vẹn lời Chúa nói. “Anh em phải coi chừng những ông kinh sư ưa dạo quanh, xúng xính trong bộ áo thụng, thích được người ta chào hỏi ở nơi công cộng. Họ ưa chiếm ghế danh dự trong hội đường, thích ngồi cỗ nhất trong đám tiệc. Họ nuốt hết tài sản của các bà goá, lại còn giả bộ đọc kinh cầu nguyện lâu giờ. Những người ấy sẽ bị kết án nghiêm khắc hơn.”
Đây là một sự thật ẩn khuất đau lòng. Chúa Giêsu nói những lời này không với giọng khinh chê, dè bỉu, nhưng với sự đau đớn trong tâm hồn Chúa, trong cái thắt đau của trái tim. Chúa chẳng vui gì khi nói đến những góc khuất trong tâm hồn một số kinh sư-nghĩa là những thầy dạy-, nhưng để những người tiếp xúc với những kinh sư đó, cần có thái độ cẩn trọng và các kinh sư cần sự hoán cải. Một lần kia Chúa cũng đã nói đến những kinh sư: “Các kinh sư và các người Pha-ri-siêu ngồi trên toà ông Mô-sê mà giảng dạy. Vậy, những gì họ nói thì anh em hãy làm, hãy giữ; nhưng đừng theo hành động của họ mà làm, vì họ nói mà không làm” (Mt 23,2-3).
Sự thật ẩn khuất đau lòng là sự giả bộ, giả hình của họ. Họ che đậy bằng những thứ mặt nạ đạo đức, nhưng sự thật ẩn khuất trong lòng họ thì lại đối nghịch với những thứ hào quang bên ngoài. Họ “lừa dối” chính mình, để rồi lừa dối người khác và cả Thiên Chúa. Đáng buồn, vì họ không nhận ra những góc khuất đó, những sự thật ẩn khuất đó mà thay đổi, mà hoán cải. Cái nguy cơ là cứ phải “diễn”, “diễn kịch”.
Chúng ta được mời gọi dám dối diện với những sự thật ẩn khuất trong tâm hồn mình. Đây là một sự chân nhận đau đớn, vì chúng ta thường “biện hộ”, “biện minh” chính mình. “Hệ thống tự vệ” rất mạnh trong mỗi chúng ta, đến nỗi không nhìn thấy gì khác ngoài “vẻ kiều diễm bên ngoài” của mình. Và đây là một nguy cơ. Dám đối diện với sự thật ẩn khuất là bước đầu của sự giải thoát, vì “sự thật mới giải thoát”. Hãy đối diện với bản thân trước sự hiện diện của Thiên Chúa, và Chúa Thánh Thần sẽ dẫn chúng ta vào sự thật, sự thật giải thoát.
3. SỰ THẬT ẨN KHUẤT GIÁ TRỊ
Sự thật ẩn khuất thứ hai mà Chúa Giêsu biểu lộ ra, đó là trường hợp của một bà goá đóng tiền dâng cúng cho Đền Thờ. Xét bên ngoài, số lượng bà goá này quá ít, quá khiêm tốn, quá nhỏ bé so với những người đặt số tiền lớn vào hòm dâng cúng. Nếu chỉ xét bề ngoài mà đánh giá, mà lượng giá, thì số thứ tự của bà goá nghèo kia sẽ đứng cuối sổ ân nhân, và có khi cũng bị lọt sổ không chừng. Chúng ta đã nghe những câu chuyện về việc dâng cúng và những câu chuyện đau lòng về việc chỉ đánh giá theo số lượng bên ngoài.
Điều Chúa Giêsu quan tâm khi Chúa đề cập đến bà goá nghèo này, đó là sự thật ẩn khuất liên quan đến cuộc sống của bà, trong tâm hồn bà. Và đây là lượng giá của Chúa. “Cũng có một bà goá nghèo đến bỏ vào đó hai đồng tiền kẽm, trị giá một đồng xu Rô-ma. Đức Giê-su liền gọi các môn đệ lại và nói: “Thầy bảo thật anh em, bà goá nghèo này đã bỏ vào thùng nhiều hơn ai hết. Quả vậy, mọi người đều lấy tiền dư bạc thừa của họ mà đem bỏ vào đó; còn bà này đã túng thiếu, lại còn bỏ vào đó tất cả những gì bà có, tất cả những gì để nuôi thân.” Câu nói của Chúa Giêsu đủ để hiểu giá trị của việc dâng cúng của bà goá nghèo. Nhưng làm sao Chúa Giêsu biết sự thật ẩn khuất trong tâm hồn bà?
Chắc chắn, Chúa Giêsu có một quan năng nội tâm sâu xa và bén nhạy để có thể nhìn thấy sự thật ẩn khuất này. Hơn nữa, chính sự đồng cảm của Chúa với bà goá nghèo này đã cho Chúa nhận định đúng về bà. Chúa có gì, Chúa cũng trao ban hết cho con người. Tất cả. Không còn giữ cho riêng mình. Chính Chúa là quà tặng của Chúa Cha cho nhân loại, thì Chúa cũng tặng hết cả cho con người, ngay cả sự sống của Chúa. Chúa đã trao ban tất cả cách vui vẻ, thì Chúa cũng thấy bà goá này trao ban tất cả những gì mình có, cách vui vẻ, tự nguyện. Đây là lễ phẩm của con tim. Đây là sự thật ẩn khuất của lòng mến. Đây là sự thật ẩn khuất giá trị lớn.
Mỗi chúng ta được mời gọi để cho đi một cách tự nguyện và vui vẻ, vì “ai vui vẻ dâng hiến, thì được Thiên Chúa yêu thương” (2Co 9,7). Và như thánh Phao-lô sẵn sàng trao ban tất cả, Tin Mừng của Chúa và cả mạng sống mình.
Hai bài đọc Kinh Thánh hôm nay mời goi chúng ta đi vào “sự thật ẩn khuất”. Đừng chỉ dừng lại nơi cái bên ngoài, vẻ bên ngoài, nhưng tiến vào nội tâm, vào tâm hồn của mình, để nhìn thấy nơi đó sự chuyển động của trái tim. Chính sự chuyển động của trái tim giúp chúng ta khám phá ra những “sự thật ẩn khuất”, dù đau lòng đi nữa, cũng là nơi để hoán cải, để xây dựng những “sự thật ẩn khuất” đầy an ủi và giá trị lớn.
