HOẠ NÉT CHA TÔI_ phần 1 (M.Giuse_VP)

HOẠ NÉT CHA TÔI

(Phần 1)

M.Giuse_VP   

Nhân dịp mừng kỷ niệm Bách Chu Niên ngày Cha Tổ Phụ lập dòng, con chiêm ngắm hình ảnh sống động của Cha trong quyển “Hạnh Tích”. Con rất cảm kích trước gương sáng và đời sống chứng tá của Cha. Vì thế, con xin mạo muội dùng những vần điệu “lục bát” đơn thành, mộc mạc họa lại đôi nét chân dung Cha Tổ Phụ kính yêu. Đó như là một sự biểu tỏ những tâm tình tri ân, cảm mến của người con bé nhỏ đối với người cha đáng kính. Đồng thời cũng là một sự nhắc nhớ cho con về cội nguồn và căn tính của đời sống Đan tu Xitô Thánh Gia mà con được thừa hưởng, từ công lao vất vả của Cha và những bậc Tiền Bối đã dày công gầy dựng và để lại cho chúng con hôm nay.

PHẦN I: TỪ KHI CHA BENOIT SINH RA

ĐẾN KHI LẬP DÒNG 1880 – 1918

CHƯƠNG 1 & 2: TUỔI THƠ ÂN PHÚC

Cố Thuận – Henri Denis,
Được Chúa đặc biệt yêu vì – chọn riêng.
Song thân trung hậu, dịu hiền,
Chúa thương se định kết duyên sắc cầm.
Son sẻ ròng rã mười năm,
Chúa ban Cậu Bé thỏa tâm mong chờ.
Ông Bà dâng Chúa con thơ,
Với Chúa, dạy Bé phụng thờ, mến yêu.
Bố Mẹ gương mẫu, huấn điều,
10. Mến Chúa cũng phải biết yêu mọi người.
Cậu chăm chỉ học đạo – đời,
Henri mến mẹ không rời bước chân.
Gia đình chan chứa phúc ân,
Ngờ đâu thế sự xoay vần trái ngang.
Mẹ bệnh, Bố chạy thuốc thang,
Tám tuổi cậu phải chịu tang mẹ hiền.
***
Xót thương con nhỏ ưu phiền,
Bố cậu suy tính tục huyền vì con.
Chúa thương se định hợp đoàn,
20. Một bà kế mẫu vẹn toàn nết na.
Đâu ngờ “mẹ vịt – con gà”,
Mà bà thương mến như là con riêng.
Tạ ơn Chúa Cả nhân hiền,
Chúc lành gia cảnh bình yên, an hòa.
Tuổi thơ dẫu đã trôi qua,
Vẫn còn in đậm trong Cha bao điều.
Cha biết Chúa thương mình nhiều,
Gắng công ra sức sớm chiều tri ân./.

–oOo–

CHƯƠNG 3: THIẾU NIÊN HƯỚNG THIỆN

Hen – ri lúc tuổi mười ba,
30. Chúa thương ban xuống chan hòa hồng ân.
Rước lễ, Thêm sức chung lần,
Dọn mình sốt sắng lãnh phần phúc tâm.
Cha Go-li-ốt về thăm,
Thấy cậu đức hạnh mới thầm tính suy.
Ngỏ cùng bố mẹ Hen – ri,
Đưa vào chủng viện tu trì, hiến dâng.
Đại hỷ đối với song thân,
Muôn vàn cảm tạ phúc phần Chúa trao
Nhớ lời bố dạy hôm nao:
40. “Nhận Mẹ Thiên Quốc thay vào mẫu thân”.
Cậu rời xa chốn phù vân,
Làm việc chăm chỉ, chuyên cần học, tu.
Bố dạy “chú” sống khiêm nhu,
Bỏ tính hiếu thắng, “mặc dù khó ghê”.
Nghỉ hè chú trở về quê,
Giúp đỡ bố mẹ mọi bề trước sau.
Dạy học, thăm kẻ yếu đau…
Ngày thêm nhân đức, tiến mau đường lành.
Học gương gia đình người Anh,
50. Khinh chê tiền của, tâm thành hướng Thiên.
Hen – ri được Chúa chọn riêng,
Đáp tình, dâng tuổi thiếu niên cho Ngài./.

–oOo–

CHƯƠNG 4: SỰ AN BÀI TUYỆT HẢO

Xong chủng viện đến tú tài,
Chúa thương mở trí cho ngài hạng ưu.
Phần thi vấn đáp “trật gu”,
Ý Chúa muốn cậu “chuyên tu” cứu đời.
Chúa than: “Ta khát “ con ơi!
Cứu muôn sinh mạng đang rơi hỏa hào.
Ơn Chúa thúc đẩy, tuôn trào,
60. Ra đi truyền giáo thuở nào ước mơ.
Hen-ri còn chút lập lờ,
Gặp cha linh hướng cậy nhờ phân minh.
Cha Goliot đồng tình,
Chỉ còn việc khó là trình song thân.
Lời Chúa thúc đẩy vang ngân:
“Chúa là trên hết, song thân thứ nhì”.
Nghe cậu ngỏ ý ra đi,
Dẫu thương con lắm, thôi thì: “Xin vâng”.
Bố cậu khuyên bảo ân cần,
70. “Con đừng kiêu ngạo” mất phần ơn thiêng.
Cậu rời mái ấm bình yên,
Nhập Đại Chủng Viện, đi truyền giáo xa.
Dẫu vậy, Bố chẳng lơ là,
Mỗi năm đến gặp để mà dạy con.
Đi đường ông mặc rất xoàng,
Nhắc con nghèo khó, lại còn khiêm nhu.
Thầy càng tu, học chỉnh chu,
La-tinh xuất sắc, trơn tru hát – đàn.
Hăm ba tuổi được ân ban,
80. Thụ phong linh mục, huy hoàng vinh quy.
Ước đi truyền giáo Cao-ly,
Bài sai đất Việt, tức thì: “Xin vâng”,
Về quê từ giã song thân,
Đây là lần cuối dương trần gặp nhau,
Chia ly – giây phút gởi trao,
Bố con áp mà, đớn đau nghẹn ngào:
“Dù con sống ở nơi nao,
Làm việc cho Chúa chẳng bao giờ cùng”.
Lời Bố ghi khắc thâm cung,
90. Hành trang cuộc sống, tín trung hằng ngày.
“Trời trời…nước nước…mây mây,
Đăng trình thiên lý không ngày hồi hương”.
Chúa cùng song bước dặm trường,
Chu toàn sứ mạng: Hiển dương danh Ngài./.

–oOo–

CHƯƠNG 5: QUÊ HƯƠNG THỨ HAI.

Hơn tháng lênh đênh trên biển,
Cập bến đất Việt lễ Chúa Thánh Thần.
Dâng Mẹ vùng đất hồng ân,
Xin Mẹ cầu Chúa giúp phần tương lai.
Cha vào Đà Nẵng một ngày,
100. Hôm sau ra Huế gặp ngài Gas-par.
Giám Mục đặt tên cho cha,
Danh xứng kỳ đức: “Thuận là vâng theo”.
Kim Long học tiếng một lèo,
An Ninh chủng viện cắm neo lâu dài.
Cố Thuận – Giáo sư đa tài,
Nhưng lại nóng tính, “trách cay” trò lười.
Đàn, hát “mười phân vẹn mười”,
Chữ Hán, Việt ngữ một thời nổi danh.
Làm nhiều, ẩm thực đơn thanh,
110. Chay kiêng nhiệm nhặt, mong manh thân gầy.
Noi gương nghèo khó Bu, Thầy,
Giản dị cách sống, trưng bày đơn sơ.
Giải trí, dự tiệc làm lơ,
Phụ nữ không tiếp, dành giờ suy tư.
Bút ký lưu lại trong thư,
Hiếu kính Bố Mẹ bây chừ, mai sau.
Thời gian làm việc khít khao,
Sớm, chiều tận tụy cả vào ban đêm.
Luôn thương người Việt nhiều thêm,
120. Thích nghi thói tục, nỗi niềm chung chia.
Thời tiết khắc nghiệt thế kia,
Khi lạnh, lúc nóng đầm đìa mồ hôi.
Bệnh tật, trắc trở…ôi thôi!
“Muôn năm đất Việt”, chẳng đòi hồi hương.
Thấy nhiều dân ngoại mà thương,
Ước đi giảng đạo mở đường tâm linh.
Mong sao danh Chúa hiển vinh,
Một niềm vẹn nghĩa, trọn tình hiếu trung./.

–oOo–

CHƯƠNG 6: BƯỚC NGOẶT THỨ NHẤT

Giáo sư chủng viện ba năm,
130. Tháp tùng kinh lược, đi thăm tín đồ.
Thấy người dân tộc ngây ngô,
“Tin vơ thờ quấy, gặp mô cũng thờ”.
Cố Thuận không nỡ làm ngơ,
Muốn đem Lời Chúa tẩy nhơ tâm hồn.
Khai tâm – Giáo Lý nhập môn,
Dạy cho biết Chúa: trường tồn, yêu thương…
Chúa yêu người thế mọi phương,
Mong cho được hưởng Thiên Đường mai sau
Có một cha xứ bị đau,
140. Nhờ ngài đến giúp, mau mau đi liền.
Cha thương hết mọi con chiên,
Chăm dạy kinh bổn, không phiền hà chi.
Đức Cha lâm bệnh xin đi,
Mong Giám Mục mới sẽ di chuyển ngài.
Cha chờ hơn một năm dài,
Ước đi truyền giáo mở khai Nước Trời.
“Chúa yêu người thế xuống đời,
Vậy mà nhiều chỗ nhiều nơi chưa tường”.
Nhưng nếu ở lại nhà trường,
150. Thì cũng vui vẻ như thường, như ri.
Năm sau cha được sai đi,
Coi xứ Nước Mặn, thôi thì quá vui!
Đức Cha nhắn nhủ tới lui:
“Khát vọng truyền giáo luôn nuôi trong lòng”.
Cùng chung chủ đích ước mong,
Cố Thuận ra sức gắng công thi hành.
Kế hoạch, phương pháp rọt rành:
Kinh bổn, đạo lý trung thành bảo ban.
Con chiên thăm viếng, ủi an,
160. Tặng trao ảnh tượng, mở mang tâm hồn.
Thầy thuốc cần mẫn, ôn tồn,
Người chết dịch tả đem chôn sá gì.
Giúp đỡ kẻ khó mọi khi,
Nợ nần chồng chất, thôi thì Chúa lo.
Lễ lớn hay đãi tiệc to,
Cờ xí xanh đỏ, hát hò vui ca.
Giám Mục kinh lý tuần qua,
Tiếp đón long trọng, đức Cha hài lòng.
Năm sau “Lập Yên xin tòng”,
170. Vui mừng quá đỗi, nhọc công sá gì.
Ngày cha rửa tội làng ni,
Tiệc, nhạc rôm rả, cờ thì tung bay.
Nhà xứ Nước Mặn sửa ngay,
Vừa lo tài chính, luôn tay: coi, làm. . .
Đi rú tìm gỗ cũng kham,
Nhiệt tâm nhà Chúa lại cam nợ nần.
Đức Cha thấy vậy phân vân:
“Hay là Chủng Viện một lần trùng lai?”
Pháp – Hán dịch sách mỗi ngày,
180. Có tiền trả nợ, ô hay siêu quần!
Ông Tây, chữ Hán thông thuần,
Tình yêu thúc đẩy, gian truân coi thường.
Cha thương giáo hữu, người lương,
Dẫu họ bội bạc vẫn thương xác hồn.
Có kẻ hành xử lộng ngôn,
Cha thương tha thứ, ôn tồn: “Can chi!” .
Gương Thầy theo bước “Inri”,
Yêu thương, nhẫn nhục mọi khi trong đời.
Chỉ mong khai mở Nước Trời,
190. Muôn người hưởng kiến trong nơi thanh nhàn./.

–oOo–

CHƯƠNG 7: CHA XỨ THÁNH THIỆN

Giáo xứ Nước Mặn của cha,
Chúa thương ban xuống chan hòa phúc an.
Việc xứ phát triển, mở mang,
Cha thêm vất vả, đảm đang mọi bề.
Đức Cha sai cố Phú về,
Giúp cha, học tiếng, “học nghề làm cha” .
Hai cố tính nết khác xa,
Cố Thuận nóng tính, thật thà, khiêm nhu.
Cố Phú học tiếng chậm rù,
200. Lịch sự, vui vẻ, cần cù, siêng năng.
Hai năm vượt mọi khó khăn,
Nay làm cha xứ, mong rằng sẽ xuôi.
Cố Thuận ở lại bớt vui,
Nhưng vâng ý Chúa nên nguôi cơn buồn.
Tích kể: Cha khiêm nhượng luôn,
Mãi bàn việc xứ muộn giờ cơm trưa.
Cố Lược không chịu dây dưa,
Cha liền nhận lỗi: Xin chừa từ nay.
Thấy cha cách sống thiện, ngay,
210. Đức Cha chiếu cố muốn ngài mở mang.
Giảng phòng Sư huynh Lasan,
Cùng Nhà Phước Huế thêm đàng mến tin.
Cha luôn vì Chúa nhiệt tình,
Chúa thương che chở giữ gìn, ủi an.
Một hôm voi đến cả đàn,
Phá chùa, quật bụt bể tan ba lần.
Thế mà nhà xứ ở gần,
“Bác” vờ không thấy, ngại ngần chẳng thăm.
Tối kia xà độc cuộn nằm,
220. Chó gừ, cha lại tưởng nhằm chó điên.
Chạy về vác súng, gõ chiêng,
Độc xà nghênh chiến, cha liền phóng xa.
Mọi người xô chạy lui ra,
Cuối cùng đón được “anh ta” vào nồi.
Tuần qua cha tưởng chết rồi,
Chú ngựa bị trượt, ôi thôi té nhào.
Người đây: dù, nón nơi nao,
Chân mắc bàn đạp làm sao bây giờ?
Tưởng đâu thần chết đón chờ,
230. Chúa thương gìn giữ, không ngờ chẳng sao.
Việc xứ vươn đến đỉnh cao,
Đức Cha lại muốn cha vào An Ninh.
Dẫu “ngán”, cha cũng bỏ mình,
Vâng lời mau mắn, thuận tình ra đi.
Cầu Chúa hôm sớm độ trì,
Con chiên sốt sắng, ngoan ngùy, mến tin.
Lâu nay gắn bó thắm tình,
Cha đi, con ở muôn nghìn nhớ thương.
Dẫu bao lưu luyến, vấn vương,
240. Chúa cùng sánh bước, lên đường hân hoan.

–oOo–

CHƯƠNG 8: BƯỚC NGOẶT THỨ HAI

An Ninh xa cách năm năm,
Cha về tái hợp, khóc thầm: “Xin vâng” .
Yên tâm vững dạ song thân,
Hiểm nguy, đói rét không cần lắng lo.
Đã trình hết mọi lý do,
Đức Cha vẫn quyết, đi cho đẹp lòng.
Chúa muốn, mọi việc thành công,
Nghìn năm, một bữa vẫn trông cậy Ngài.
Sở trường âm nhạc xưa nay,
250. Giờ về Chủng Viện trổ tài thánh ca.
Mở mang kiến thức giáo khoa,
Bởi cha biết Pháp-Việt-Hoa thông thuần.
Các chú học văn không nhuần,
“Thua người Nước mặn – chúc xuân được tiền” .
Xưa cha nóng nảy vô biên,
Nay quyết sửa đổi nên hiền lắm thay.
Nhịn đến đỏ mặt, tía tai,
Mười phần bớt chín: thật ngài khiêm nhu.
Có chú bướng bỉnh lắm ru,
260. Trả treo, nhại tiếng mặc dù biết sai.
Lúc trước sẽ bị “bạt tai”,
Giờ ngài hiền hậu, không hay trách phiền.
Thánh Thể cung kính trước tiên,
Chú nào vô phép, phạt liền chẳng tha.
Phạt, thương với cả tình cha,
“Các chú ngoan lắm, khác xa trò đời”.
Tạ ơn Chúa Cả cao vời,
Ban cho Thân Phụ rạng ngời công danh.
Xả thân chiến đấu hùng anh,
270. Huy chương trọng thưởng- phúc lành lão niên.
Nào ngờ hỷ- lụy luân phiên,
Vui kia chưa thỏa, nay liền “chia ly” .
Được tin Thân Phụ “ra đi”,
Tâm can sầu não, ngoan ngùy: “Xin vâng” .
Kế mẫu, thư tín ân cần,
“Những giờ cầu nguyện con gần mẹ cha” .
Bố là động lực vượt qua,
Bao nhiêu khó nhọc cùng là hy sinh.
“Mẹ góa, con côi” thắm tình,
280. Hẹn ngày hoan hỷ Thiên Đình gặp nhau./.

–oOo–

CHƯƠNG 9: GIÁO SƯ KHỔ HẠNH

Xưa cha nhiệm nhặt lắm thay,
Rày thêm khổ hạnh gấp hai ba lần.
Kiêng khem, chay tịnh bội phần,
Đơn sơ, giản dị, thanh bần nêu gương.
Vui tươi, nhã nhặn, dễ thương,
Ngoại giao lịch thiệp, khách thường viếng thăm.
Giuse – bổn mạng hằng năm,
Trổ tài viết kịch để nhằm góp vui.
Tập dượt các chú tới lui,
290. Tuồng hay đáo để, không nguôi tiếng cười.
Giải khuây, phấn khởi mọi người,
Cười lăn, nghiêng ngã hở mười cái răng.
***
Cha thời mạnh chí, tài năng,
Thường khuyên các chú phải hằng quyết tâm:
“Sống cho nên thánh âm thầm,
Hăng say việc Chúa dẫu trăm nhọc nhằn.
“Làm cha” hãy nhớ lời răn:
“Viết sách, lập xứ phải bằng một đôi.
Nhà thờ phải xây hai ngôi,
300. Sống thánh – hậu thế nhớ tôi mai ngày”.
Tính cha hăng hái xưa nay,
Đối với các chú đem tài mình đo.
Kêu than từ phía học trò,
Quý cha góp ý, liền lo sửa mình.
Với Chúa, cha sống trọn tình,
Dọn mình chịu lễ “Thiên Đình trong tâm” .
Đọc kinh, nguyện gẫm trí cầm,
Những khi có thể đến thăm Nhà Chầu.
Đạo đức xếp lên hàng đầu,
310. Nhân đức hằng luyện, mặc dầu tiến cao.
Thẩm mỹ mọi chốn trước sau,
Lớp lang, thứ tự ai nào kịp so.
Việc trường: suy tính, đắn đo,
Nơi nao bề bộn muốn cho gọn gàng.
Nhân dịp các Cố trẩy đàng,
Mình cha ở lại được ban “toàn quyền”.
Bàn cơm, giá rượu đóng liền,
Thợ nhiều, gỗ mới, sẵn tiền đóng ngay.
Trước khi hết hạn một ngày,
320. Đã đâu vào đấy – tuyệt thay, thỏa lòng.
Các Cố qua một tuần phòng,
Ở nhà các việc đã xong mọi bề.
Không ưng cũng phải chịu huề,
Mưu lành, ý tốt không hề trách chi.
Xưa nay Cố Thuận như ri,
Trật tự, ngăn nắp trách gì được đây.
Thật cha nhân đức lắm thay,
Cách sống như thế mai này “làm quan” .

–oOo–

CHƯƠNG 10: GIÁO SƯ NĂM CUỐI

Chiến tranh thế giới xảy ra,
330. Ảnh hưởng khắp chốn, quê ta không trừ.
Cố Mẫn: quản lý, giáo sư,
Nay làm bổn sở, giã từ nhà chung.
Cố Thuận hết được ung dung,
Kiêm chức quản lý: ngại ngùng, lắng lo.
Trông nhờ ơn Chúa giúp cho,
Sửa sang chỉnh đốn, đắn đo mọi bề.
Trước tiên mua gỗ tốt về,
Quét vôi, sơn cửa. . . không nề nhọc thân.
Đất vườn không hở một phân
340. Trồng cây, rau, củ. . . thêm phần chi thu.
Sau đó cha lên thượng du,
Sang Lào truyền đạo cho dù khó khăn.
Quản chi gian khó, nhọc nhằn,
Hành trang ít ỏi, mong rằng sẽ xuôi.
Sợ gì khinh rẻ dễ duôi,
Nhiệt tâm truyền giáo luôn nuôi trong lòng.
Tạ ơn Chúa Cả vô song,
Bao người tín hữu đang mong, đang chờ.
Thấy họ hạnh phúc vô bờ,
350. Cha cũng thỏa dạ – không ngờ thành công.
Một chuyến mục vụ vừa xong,
Trở vể Chủng Viện trong lòng hỷ hoan.
Học trò tề tựu hợp đoàn,
Cha dạy năm nữa vẹn tròn nghĩa ân.
***
Có chú kia trốn song thân,
Dạy học lương hậu, không cần – đi tu.
Phụ thân phạt vạ, nhốt tù,
Vượt qua tất cả, quyết tu cho mình.
Sau làm linh mục Sảng Đình,
360. Chủ bút “Vì Chúa”, hết mình “vì Cha” .
Năm nay các chú của ta,
Mang nhiều ghẻ lở từ nhà vô đây.
Phải lo chữa trị nhiều ngày,
Kẻ còn, người hết làm “thầy” nhọc thân.
– – –
“… Nếu như có mẹ ở gần,
Sẽ chết vì nóng, không cần già đâu.
Ngày đêm mở cửa mặc dầu,
Mồ hôi như tắm: ướt đầu, ướt thân.
Con xin chịu khó ngàn lần,
370. Cầu cho nước Pháp thoát dần nguy nan.
Ta hãy mến Chúa mọi đàng,
Một ngày nhớ Chúa muôn lần sá chi.
Dẫu cho xảy đến sự gì,
Ta vẫn được phước bởi vì có Cha.
– – –
Nước Nam có sự lạ là,
Một người Công Giáo thế mà làm quan.
Gia đình và cả họ hàng,
Giữ đạo sốt sắng, mọi đàng nêu gương.
– – –
Cầu xin Thiên Chúa đoái thương,
380. Chiến tranh mau dứt, muôn phương thanh bình.
Chúa thương gửi mẹ bệnh tình,
Xin mẹ gắng chịu để mình lập công.
Tết đến chúc mẹ xuân hồng,
Một năm phước lạc, thắm nồng ơn thiêng.
Đức Cha công việc liên miên,
Thế mà ưu ái cách riêng thăm trường.
Phục vụ bằng cả tình thương,
Đơn sơ, đạm bạc và thường ốm đau.
Tín hữu lo chuyện mai sau,
390. Quan tài gỗ tốt, nhà giàu dâng cho.
Bên Tây nói chết thì lo,
Bên ni chưa chết đã đo quan tài.
Xin Chúa cho mẹ sống hoài,
Lập nhiều công đức mai ngày phúc vinh.
Con mới làm việc tày đình,
Giết chú cọp lớn, một mình tay không.
Chớ lo, con chẳng rời phòng,
Một chút thuốc độc là xong, rồi đời.
Mọi người mừng rỡ quá trời,
400. Được quan khen ngợi, đồng thời thưởng công.
Mẹ thấy con có giỏi không?
Henri của mẹ – chút công giúp đời”.
***
Một năm trước lúc “ra khơi”,
Cha thêm sốt sắng, sáng ngời tâm tu.
Cách sống nhiệm nhặt, chỉnh chu,
Chay kiêng, tập chú khiêm nhu trong ngoài.
Chúa còn muốn thanh luyện ngài,
Tám hôm đi lính – cho oai vậy mà.
Lính kiểng chỉ ở trong nhà,
410. Ba tháng một đợt, “úi chà sướng ghê!” .
Đóng bộ giống con nhà nghề,
Đi lui, đi tới rồi về là xong.
Lại có giờ viết thư hồng,
Gửi cho thân mẫu đang mong, đang chờ.
Cha kiên nhẫn đợi thời cơ,
Lập dòng chiệm niệm, xưa giờ ước mong.
Lúc nào thì mới khởi công?
Cha có ý định lập dòng khi nao?
Mọi việc tiến triển ra sao?
420. Xin mời xem tiếp, hồi sau sẽ tường./.

***