GIUSE – NGƯỜI CÔNG CHÍNH
2Sm 7,4-5a.12-14a.16; Rm 4,13.16-18.22; Mt 1,16.18-21.24a
Trong Giáo Hội, thánh Giuse được tôn vinh dưới nhiều tước hiệu như: thánh Giuse là đấng rất khôn ngoan, thánh Giuse gìn giữ các kẻ đồng trinh, thánh Giuse phù hộ gìn giữ Hội Thánh … và còn rất nhiều tước hiệu nữa. Thực đúng như câu nói bất hủ của thánh Ephraem: “Không ai có thể ca ngợi thánh Giuse cho xứng đáng.” Mặc dù vậy, chúng ta cũng dừng lại suy niệm về thánh Giuse với tước hiệu: người công chính.
1. Giuse – người công chính
a. Tôn trọng Đức Maria
Khi thấy Maria mang thai, biết là không phải của mình, Giuse đứng trước một vấn đề tiến thoái lưỡng nan. Giuse không nỡ nhẫn tâm tố giác Maria, vì làm như vậy thì Maria sẽ bị ném đá chết theo luật Do thái. Chúng ta có thể thắc mắc, tại sao Giuse không hỏi Maria cho biết sự thật về vấn đề này? Phải chăng Giuse quá tế nhị không dám nghi ngờ tình yêu chung thủy và sự trong trắng của Maria? Hoặc có thể Giuse đụng chạm đến mầu nhiệm của Thiên Chúa mà Giuse không thể hiểu thấu? Trước khó khăn nan giải này, Giuse đã nghĩ đến cách tốt nhất: “đào vi là thượng sách”: bỏ đi cách kín đáo. Giuse tôn trọng Maria.
b. Tin
Thiên Chúa tỏ thánh ý của Ngài cho Giuse qua việc báo mộng của thiên thần, chứ không hiện ra tỏ tường qua các thiên thần, như trong trường hợp truyền tin cho Đức Maria (Lc 1,26-38), hay như truyền tin cho Zacaria (Lc 1,11-22); hoặc như trong Cựu ước, Chúa hiện ra với Abraham ở đồi Mamre (St 18,1-15), hay với bà vợ ông Mơnuac (Tl 13). Nhưng qua việc được báo mộng, Giuse hoàn toàn tin tưởng thánh ý Thiên Chúa, không nghi ngờ gì, dù điều đó vượt quá sự hiểu biết của con người.
Chúng ta liên hệ đến lòng tin của Abraham trong bài đọc II trích thư Rm 4,3.16-18.22. Abraham đã trở nên công chính nhờ lòng tin. Lòng tin của Abraham được trải qua thử thách quá lớn khi Chúa truyền cho ông phải bỏ bà con thân thuộc, quê hương xứ sở, cơ nghiệp để đến nơi mà Chúa sẽ chỉ cho ông, mà ông không biết nơi đó là nơi nào (St 12,1-2). Thật là mạo hiểm! Và cả trường hợp Chúa bảo ông sát tế người con thừa tự duy nhất Isaac (St 22,2). Xem ra như Chúa đi ngược lại với lời hứa là cho ông được một dòng dõi đông đúc. Và rồi ông được Thiên Chúa ban cho phần thưởng là trở thành cha của mọi kẻ tin.
Thánh ý của Thiên Chúa thì thật mầu nhiệm, con người không thể hiểu thấu. Giuse cũng là người công chính khi ngài đã được tôi luyện đêm tối đức tin, mà ngài vẫn một mực trung thành với Chúa. Trong những biến cố sau đó, như biến cố Giáng sinh, trốn sang Ai cập, theo sự thường, chúng ta sẽ tự hỏi, Con Thiên Chúa mà lại sinh trong hang bò lừa, mà lại phải chạy giặc như thế? Lúc đó chúng ta càng thấy rõ đức tin của Giuse sáng ngời thế nào.
c. Vâng phục thánh ý Thiên Chúa
Thánh Hieronimo và thánh Augustino nhấn mạnh đến sự công chính của thánh Giuse, hiểu theo nghĩa Kinh Thánh là trung thành với luật Chúa. Thánh Giuse luôn sẵn sàng mau mắn thi hành thánh ý Chúa, dù giữa những gian nguy và thử thách. Ngài không đưa ra lý lẽ gì cả, không trả giá với Chúa, nhưng âm thầm thi hành ngay, ngài đón Maria về nhà mình. Cũng vậy, trong biến cố trốn sang Ai Cập để tránh cơn giận dữ của vua Hêrôđê (Mt 2,13), và biến cố trở về Israel (Mt 2,22), khi được thiên sứ báo mộng, Giuse mau mắn lên đường ngay dù đêm tối, xa xôi hẻo lánh. Thánh Giuse đúng là mẫu gương cho chúng ta trong sự mau mắn vâng phục Thiên Chúa như vậy.
2. Vai trò của thánh Giuse trong kế hoạch của Thiên Chúa
a. Đặt tên Giêsu
Theo truyền thống Do thái, người cha có quyền đặt tên cho con. Ở đây, thánh Giuse đón nhận lời Thiên Chúa đặt tên cho Hài nhi, thánh Giuse minh nhiên khẳng định vai trò làm cha của mình. Người can đảm và trung thành bảo vệ Thánh gia, tận tụy yêu mến, phục vụ Đức Mẹ và Chúa Giêsu. Suốt đời, người âm thầm và tận lực lao động để nuôi dưỡng và kiến tạo hạnh phúc cho gia đình thánh mà Chúa Cha trao phó cho người.
b. Chúa Giêsu là hậu duệ hợp pháp của vua Đavit
Lời hứa của Thiên Chúa qua miệng ngôn sứ Nathan trong bài đọc I: 2Sm 7,4-5a.12-14a.16, nhắm trước tiên cho vua Salomon, thừa kế vua Đavit. Thực ra mãi về sau, lời đó sẽ được ứng nghiệm nơi Chúa Giêsu. Vì thánh Giuse thuộc dòng dõi Đavit, đã nhận vai trò làm cha của Chúa Giêsu, nên Chúa Giêsu là hậu duệ hợp pháp của vua Đavit. Ngai vàng của Người bền vững muôn đời.
Thánh Giuse, con người thật âm thầm, nhưng rất phong phú. Trong Kinh Thánh, không có ghi một lời nói nào của ngài cả. Chính sự âm thầm đó làm nảy sinh nhiều hoa trái thiêng liêng cho Giáo Hội. Chúng ta học được nơi ngài nhiều nhân đức từ sự công chính của ngài. Giáo Hội dành ngày 19 tháng 3, cả tháng 3 để kính ngài. Xin thánh nhân cầu bầu cho chúng ta.
Maria Max
