Chương 32
DỤNG CỤ VÀ TÀI SẢN ĐAN VIỆN
Ngày 10.3 – 10.7 – 9.11
1 Tài sản đan viện gồm có dụng cụ, áo quần và các vật khác. Viện phụ hãy để ý xem anh em nào mà đời sống và tư cách có thể làm cho ngài an tâm, 2 và trao phó cho mỗi người một thứ để họ giữ gìn và thu cất. 3 Viện phụ sẽ giữ một bản thống kê các đồ ấy để khi thay đổi công tác cho anh em, ngài có thể biết ngài đã trao gì, nhận gì. 4 Nếu ai trông nom tài sản đan viện cách cẩu thả hay lười biếng, thì phải cảnh cáo; 5 nếu không sửa mình, hãy phạt theo luật.
Chú giải:
A – Ngày 10.3
Thánh Biển Đức chăm lo đặc biệt đến của cải đan viện, đến những vật dụng anh em thường dùng. Ngài trao phó công việc này cho viện phụ, và cho những người được viện phụ ủy thác. Điều ấy có nghĩa là những đồ dùng, của cải vật chất cũng quan trọng. Đây không phải chỉ là chuyện nhỏ hay phụ thuộc. Nhưng liên quan tới vị trí của con người trong vạn vật.
Thánh Biển Đức không chỉ đánh giá đồ vật theo phương diện thực dụng mà thôi. Do vật chất tính, đồ vật giữ một vị trí, một vai trò đặc biệt trong tạo thành. Đàng khác, mọi đồ vật đều cho thấy một phần nhỏ tài năng của con người đã biến đổi nó từ nguyên liệu thô.
Một cách nào đó, mọi đồ vật đều là dấu hiệu về mối liên kết giữa quyền năng sáng tạo của Thiên Chúa và hoạt động biến đổi của con người. Vì vậy, đồ vật có một giá trị riêng trong cách nhìn của kitô hữu về thế giới. Nơi đồ vật hành vi sáng tạo của Thiên Chúa và tác động biến đổi của con người sát cánh với nhau. Đồ vật gần như là một dụ ngôn về việc Nhập thể.
Có lẽ trong một thế giới mà người ta làm hư hỏng và vất bỏ mọi sự, trong một thế giới mà người ta thường đánh mất giá trị của sự vật, điều quan trọng là đời sống đan tu phải nên như một ngôi trường dậy cho biết tôn trọng công trình sáng tạo của Thiên Chúa và tác động biến đổi của con người.
B – Ngày 10.7
Trong chương này thánh Biển Đức liệt kê những qui luật căn bản trong việc chia sẻ quyền bính. Thứ nhất, viện phụ phải là người chịu trách nhiệm chính. Thứ hai, ngài ủy thác một phần trách nhiệm cho những anh em có khả năng. Thứ ba, tuyệt đối cần thiết phải giám sát việc thi hành trách nhiệm đã được ủy thác.
Qui luật thứ nhất: Điều làm ta ngạc nhiên khi đọc tu luật đó là thánh Biển Đức trao cho viện phụ mọi trách nhiệm. Viện phụ phải quan tâm tới phòng bệnh, phòng may, nhà khách, các tài sản của đan viện. Mọi chức vụ, mọi bổn phận đều do viện phụ trao. Như thế sẽ có hai hệ quả: không ai là chủ sở hữu nhiệm vụ đã lãnh nhận, và mỗi người phải tường trình về nhiệm vụ của mình, cả viện phụ nữa.
Qui luật thứ hai, đó là nguyên tắc ủy quyền dựa trên sự tín nhiệm chứ không chỉ dựa vào khả năng. Không phải vì có khả năng mà đã đủ điều kiện để được ủy thác một nhiệm vụ nào đó. Còn phải được viện phụ và cộng đoàn tín nhiệm nữa. Người được tín nhiệm giao phó một trách vụ nào phải hành động sao để chứng tỏ mình xứng đáng với sự tín nhiệm đó.
Để biết được điều này, thánh Biển Đức ấn định qui luật thứ ba trong việc ủy thác nhiệm vụ. Đó là công việc giám sát mà viện phụ phải thực hiện. Việc giám sát gồm hai điều: Viện phụ phải làm bản thống kê tài sản và phải kiểm tra việc sử dụng những tài sản ấy.
Cái nguy mà người hữu trách có thể sa vào đó là coi những của cải mình quản lý nhân danh viện phụ như là của riêng mình. Dùng của chung vào mục đích riêng, luật dân sự gọi là biển thủ công quĩ. Đối với thánh Biển Đức, điều ấy có nghĩa là phản bội sự tín nhiệm của viện phụ và cộng đoàn. Như vậy, một cách nào đó, là quên mất ơn gọi làm đan sĩ của mình.
C – Ngày 9.11
Một phân biệt sai lầm mà thánh Biển Đức mặc nhiên bác bỏ trong chương 32 này, đó là phân biệt giữa thiêng liêng và vật chất. Trong tu luật của ngài, thánh nhân đề cập tới những phương diện vật chất cũng như những phương diện thiêng liêng của đời sống đan tu đồng đều nhau. Căn cứ theo nguyên tắc cơ bản đòi hỏi đời sống đan tu hướng tới việc thống nhất hữu thể, thánh Biển Đức không cho rằng chăm lo đến của cải vật chất là kém quan trọng.
Ta có thể lấy làm lạ về chuyện đó khi mà, trong não trạng của xã hội tiêu thụ ngày nay, đồ vật làm ra để bỏ đi và được thay bằng những đồ mới. Ta không còn sống trong một thế giới mà mục đích là thu góp nữa, nhưng cái mới, thời trang đã trở thành qui luật của cuộc sống. Trái lại, thánh Biển Đức hoàn toàn không chấp nhận não trạng này.
Đối với ngài, đồ vật có giá trị của nó, và có mối tương quan sâu xa giữa vật chất và thiêng liêng, giữa cách ta sử dụng đồ vật và đời sống nội tâm của ta. Dùng đồ bừa bãi, để dơ bẩn là triệu chứng của một nội tâm lộn xộn.
Đối với đan sĩ, hầu như có mối tương quan bí tích với các sự vật. Thánh Biển Đức nhắc lại điều đó khi nói về quản lý ở chương 31, câu 10: “Hãy coi tất cả những dụng cụ và của cải đan viện như bình thánh trên bàn thờ”. Như vậy, tương quan giữa ta với sự vật không phải là không đáng kể, nó nói lên mối liên hệ của ta với cái hiện thực, với thân xác ta, với người khác. Có một minh triết về các sự vật, dậy ta thăng tiến trong đời sống nội tâm. Chỉ cần nhìn những anh em nào đó làm việc ta sẽ hiểu được điều ấy.
